Köpekte Lyme Hastalığı

Lyme hastalığı (Lyme borreliosis), hem hayvanları hem de insanları etkileyen bir hastalık, zoonotik bir hastalık olarak değerlendirilir. Kene ısırıkları yoluyla bulaşan hastalığın tespit edilmesi zor olabilir, ciddi ve tekrarlayan sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle, kene ısırıklarını önlemek için gereken uygun önlemler alınarak ve köpekler için söz konusu olan hastalığa karşı gereken aşılar uzman bir veterinere yaptırılarak, köpeğinizde lyme oluşumu önlemeye çalışılarak en azından bu konuda gereken önlemlerin alınımı ihmal edilmemiş olur.

Köpeklerde lyme hastalığı, kene ile bulaşan hastalıklar arasında köpeklerde en yaygın olanlardandır, ancak hastalık etkilediği köpeklerin sadece %5-10’unda semptomlara neden olur dolayısıyla lyme hastalığı her zaman kolaylıkla fark edilmeyebilir. Lyme hastalığı Amerika Birleşik Devletleri’nde diğer yerlerde olduğunda daha yaygındır.

Köpeklerde meydana gelen lyme hastalığının tanısı esnasında anamneze yardımcı olmak adına, veterinerinize köpeğinizin hangi organlarının bu hastalıktan etkilenmiş olabileceğine dair ipuçları vermeniz gerekebilir. Köpekte lyme hastalığı leptospirosis, rematoid artirit, septisemia, sistemik lupus eritomatosis ve idiyopatik artirit ile karıştırılabilir. Lyme hastalığı teşhisi genellikle klinik muayene ve köpekte lyme hastalığı için pozitif bir kan testi ile doğrulanır. Testler 4 haftadan 6 haftaya kadar pozitif çıkabilir bu sebeple lyme hastalığının tanısını koymak için birkaç yöntem birlikte kullanılır, bunlar; kan kimyası testleri, tam kan hücresi sayımı, idrar tahlili, dışkı incelemesi, seroloji gibi lyme hastalığının teşhisine özgü röntgenler olmakla birlikte lyme hastalığından etklilenen eklemlerindeki sıvı da analiz için alınabilir.

Lyme hastalığının köpeğinizde meydana gelmesini önlemenin bir yolu, yıl boyunca köpeğinize uygun bir kene önleyici kullanmaktır. Lyme- endemik bölgelerde yaşayan veya bu tip bölgeleri ziyaret eden köpeklerin daha fazla korunması için aşılanma etkili bir çözümdür. Ancak bazı keneler, örneğin lxodes keneleri mevcut aşıların etki etmeyeceği tipte patojenler taşıyabileceği için kene önleyici bir ürün yerine aşı önerilmez. Lyme hastalığı aşısının köpeğiniz için fayda sağlayıp sağlamayacağı köpeğinizin ırkı, seyahat ettiğiniz güzergahlar hakkında veterinerinize bilgi verip, lyme hastalığı aşısının köpeğiniz için etki sağlayıp sağlamayacağını öğrenebilirsiniz.

Köpeğinizin lyme hastalığına yakalanması ve bu hastalığı başarılı bir şekilde atlatması lyme hastalığına karşı bağışıklık kazandığı anlamına gelmez, köpeğiniz söz konusu hastalığa tekrar yakalanabilir. Köpeğiniz aşı olsa da enfekte olabilir ancak bu nadir bir durumdur. Bunun ardında yatan en yaygın nedenlerden biri köpekte düşük düzeyde veya kısa süreli aşı antikorları olmasıdır. Köpeğinizin aşıya yanıt olarak yeterli antikor geliştirmesini sağlamak için köpeğinizin aşıya verdiği tepkinin yıllık olarak izlenmesi tavsiye edilir. Aşı antikorları, aşılamadan iki hafta sonrasında veya daha sonraki herhangi bir zaman diliminde Lyme Multiplex testi ile ölçülebilir.

Borrelia burdogferi ile enfekte olan keneler parklar gibi birtakım kozmopolit alanlarda bulunabilirler. Kendinize ait bahçenizde bu tip canlıların varlığını en aza indirmek için bahçeniz bol güneş ışığı almasını sağlayabilir, çimlerinizi düzenli olarak biçmelisiniz, yabancı bahçeler ve varsa ormanlık alanlarla aranıza çit çekebilirsiniz.

Evcil hayvanınızda canlı bir kene keşfettiğinizde, özellikte lyme hastalığının etkisi altında olan bir köpek hakkında okuduklarınızdan sonra ilk içgüdüsel tepkiniz olarak onu gördüğünüz an hemen çekmek isteyebilirsiniz ancak uzmanlar bu eylemi çıplak elle yapmak yerine sabırla gerekli önlemleri almanın daha güvenli bir yol olduğunun altını özenle çiziyor.

Köpekte Lyme Hastalığı Belirtileri

Köpeklerde meydana gelebilecek lyme hastalığı belirtileri her zaman kendini göstermese de göstermesi ihtimaline karşılık bu belirtileri sizler için listeledik.

Lyme hastalığının köpeklerde meydana gelebilecek olası belirtileri:

Eklem iltihabı
Topallık (Eklem iltihabından kaynaklanır.)
Ateş
Genel bir halsizlik hissi
Değişen bacak topallığı (Lyme hastalığı geliştiren birçok köpek, eklemlerinin iltihaplı olması sebebinden kaynaklanan topallığa sahiptir. Bazı vakalarda topallık sadece 3-4 gün sürer, ancak aynı bacakta veya diğer bacaklarda günler veya haftalar sonra tekrarladığı gözlemlenebilir. Bu durumda bir veya daha fazla eklem şişmiş ve ağrıyor olabilir.)
Depresyon
Lenf düğümlerinde büyüme
İştah kaybı
Kemerli bir sırt
Yürüyüşte anormallik
Dokunma hassasiyeti
Nefes alma problemleri
Böbreklerde hasar (Bazı durumlarda lyme hastalığı böbrekleri etkileyebilir, bu nadirdir ancak yine de hastalığın böbrekleri enfekte etmesi de mümkündür.)
Kalp hastalıkları (Nadiren)
Sinir sistemi hastalıkları (Nadiren)

Köpeklerde meydana gelen lyme hastalığı bazen glomerülonefrite -böbreğin glomerüllerinin (bir çeşit kan filtresi) iltihaplanması ve buna eşlik eden işlev bozukluğuna yol açabilir. Söz konusu hastalığın bahsi geçen işlev bozukluğuna yol açması durumunda er ya da geç; köpek kusma, ishal, iştahsızlık, kilo kaybı, artan idrara çıkma ve susuzluk ve şişmiş uzuvlar gibi görünebilen anormal sıvı birikimleri gibi belirtiler göstermeye başladığında böbrek yetmezliği başlayabilir.

Köpeklerde Lyme Hastalığı; keneler yoluyla bulaşan, Borrelia burgdorferi bakterisinin neden olduğu bir durumdur. Semptomları çeşitli olmakla birlikte, tüm köpekler, hastalığın belirtilerini göstermeyebilir.

Köpeklerde Lyme Hastalığı İlk Belirtiler

Sadece köpeklere değil, diğer hayvan cinslerine ve insanlara bulaşan bu bakteriyel hastalık; kenenin ısırığı yoluyla köpeğinizin kan dolaşımına girer ve spiral bakteri Borrelia Burgdorferi durumuna yol açar.

Bakterilerin tüylü dostunuzun kan dolaşımına girmesiyle birlikte vücudun farklı bölgelerinde görülebilir ve burada çeşitli organ ve eklemlere, dolayısıyla genel hastalık sorunlarına yol açabilir.

Lyme hastalığı Orta Batı ve Doğu Amerika ile Ontario ve Kanada genelinde daha çok görülen geyik kenesinden bulaşır.

Köpeklerde Lyme hastalığı belirtileri çoğu zaman kendini göstermez. İnsanlarda da görülen bu hastalık daha kolay teşhis edilirken, köpeklerde belirtileri tespit etmek çok daha zor olabilir.

Lyme hastalığında görülen karakteristik belirtiler;

Eklemlerde şişlik
Sertleşme, rahatsızlık duyma ve ağrı hissi
Enerjinin azalması
İştahta azalma
Ateş
Değişken ya da tekrarlayan aralıklarla ağrılı topallama

Görülen ağrılı topallama, çoğunlukla aniden ortaya çıkarken; genellikle bir bacaktan diğerine geçme özelliği gösterir. Zamanla geçmesine rağmen, haftalar ya da aylar sonra tekrarlama tehlikesi vardır.

Köpekte Lyme Hastalığı Tedavisi

Lyme hastalığı tedavisi köpeklerde, insanlarda olduğundan daha kolaydır. Köpeğinizde söz konusu hastalığın bulunması durumunda, köpeğin durumu stabil olmadığı (örneğin; şiddetli böbrek rahatsızlığı) sürece ayakta tedavi edilecektir. Doksisiklin, köpeğinizin lyme hastalığından muzdarip olması durumunda reçete edilen en yaygın antibiyotiktir, ancak diğer antibiyotikler de söz konusu hastalık için etkili olabilir.

Köpeklerde Borrelia burgdorferi enfeksiyonunun neden olduğu lyme hastalığı için standart tedavi, 30 gün boyunca her 24 saatte bir oral yolla 10 mg/kg doksisiklin alınmasıdır. Bazı lyme hastası köpeklerin özellikle nefropatisi sahibi olanların tedavi süreci diğer köpeklere kıyasla daha uzun sürebilir.

Ne yazık ki, antibiyotik tedavisi her zaman Borrelia burgdorferi bakterisinden kaynaklanan lyme hastalığını tamamen ortadan kaldırmaz. Semptomlar düzelebilir, ancak daha sonra geri dönebilir ve bir kez enfekte olmuş köpeğin gelecekte böbrek hastalığının gelişmesi her zaman için bir endişe kaynağıdır. Fakat bu konuda çok fazla paniğe kapılmanıza gerek yok, veteriner hekiminiz tarafından verilen antibiyotikleri köpeğinize uygun şekilde uygulamak, kronik sonuçların olasılığını azaltır.

Köpekte lyme hastalığı süresince, Borrelia’nın neden olduğu eklemlerin ani (akut) iltihaplanmasında düzelme, 3-5 günlük antibiyotik tedavisinden sonra görülmelidir. 3-5 gün içinde herhangi bir gelişme olmazsa, veterinerinize bu durumu bildirmeli ve tekrar bir inceleme yapmasını talep etmelisiniz.

Not: Köpekler meydana gelebilecek lyme hastalığının tedavi süresince profilaktik antibiyotik kullanımının önerilmediğini aklınızda bulundurmanızda fayda var.

Köpeklerde Lyme Tedavi Yolları

Köpeklerde Lyme Hastalığı, kene yoluyla bulaşır ve en çok geyik kenesi türünden bulaşır. Kara bacaklı kene olarak da bilinen geyik kenesi; köpeğinizin vücuduna girdiğin andan itibaren, birçok farklı bölgeye taşınarak, eklem ya da böbreklerde lokalize hale gelir.

Lyme hastalığının teşhis edilebilmesi için; fiziksel belirtiler takip edilir. Hastalığı teşhis etmek için C6 Testi ve Quant C6 testi yapılır. C6 testi, proteine karşı antikorları gösterir. Antikorların olması, hastalık enfeksiyonunu aza indirir.

C6 antikorları; enfekte olmuş bir köpeğin ısırılmasından itibaren, ortalama 3-5 gün içinde teşhis edilebilir. Ancak köpeğiniz hastalık belirtileri göstermeden önce, kan dolaşımına da yerleşmiş olabilirler.

Quant C6 testi ise; idrar tahlili yapılmasıyla birlikte, antibiyotik tedavisinin yapılıp yapılmayacağına dair, veteriner doktorunuza bilgi verecektir. Köpeklerde Lyme tedavisi için; antibiyotik, amoksisilin ve azitromisin tedavisi uygulanabilir.

Yapılacak tedavi, ortalama 4 haftadan ibarettir. Çoğu zaman ilk enfeksiyon şekli tekrar edecek ya da evcil hayvanınız, başka bir kene tarafından yeniden enfekte hale gelebilir. Bunun yanında hastalığın belirtilerinin çözülmesi ya da hafifletilmesi de uygulanacak tedavi içinde yer alır.

Köpekte Lyme Hastalığı Nasıl Geçer?

Lyme hastalığına Borrelia burgdorferi türünden bir bakteri sebep olur ve borrelia burgdorferi, ağır ağır beslenen sert kabuklu geyik keneleri veya ayı keneleri olarak adlandırılan keneler tarafından bulaşır. Lyme hastalığı genelde Borrelia taşıyan kene köpeğe yapışmasını izleyen 48 saat içerisinde meydana çıkar.

Kenelerin neden olduğu başka bakteriyel hastalıklar da vardır. Anaplazmoz ve babesiosis gibi köpeklerin yaygın olarak etkilendiği, ciddi bakteriyel hastalıklar da bulunur.

Lyme hastalığıyla çok fazla benzer semptomları içeren Anaplazmoz yanında; Babesiosis ise, şiddetli düzeyde ve ani şoka, yüksek ateşe, koyu renk idrara bağlı olarak enfeksiyona sebep olabilir. Her iki bakteriyel hastalık için, Lyme hastalığının teşhisinde kullanılan yöntemler ve kan testleri kullanılır.

İnsan ya da köpeklerin birden çok türde hastalığa yakalanması

na neden olan kene ısırıklarında, enfeksiyon da oluştuğunda tedavi biraz daha zor bir süreçten geçecektir. Bu yüzden köpeklerde Lyme hastalığı nasıl geçer konusunda dikkatli ve özenli davranmak önemlidir.

Lyme hastalığı ve diğer bakteriyel hastalıklardan köpeğinizi korumak için;

Ormanlık ya da çimenli ortamlarda köpeğinizi yürüyüşe çıkardığınızda; köpeğinizin parmak aralarına, dudak ve göz çevresine, kulak içlerine, anüs yanına ve kuyruğun altına bakmanız önem kazanır.
Yaptığınız kontrollerde, kene ısırıklarını ne kadar erken bulursanız, köpeğinizin enfeksiyona ya da ikincil bir hastalığa yakalanmasına engel olabilirsiniz.
Keneleri yok etmek için; çift ince cımbız kullanabilirsiniz. Eğer bunu kendiniz yapamıyorsanız, muhakkak bir veteriner doktora başvurmanız gerekir.
Veteriner doktorunuzun onayladığı, pire ve kene preparatlarını kullanarak, kenelerin köpeğinize ulaşmasını önleyebilirsiniz.
Geyik kenesi oldukça küçüktür ve gençlik dönemlerinde toplu iğne başı büyüklüğünde olur. Yetişkinlik döneminde beslendiklerinde daha belirgin hale gelirler. Köpeğinizin üzerinde hareket eden bir kene gördüğünüzde; kenenin henüz beslenmediğini anlayabilirsiniz. Böyle bir durumda ince cımbız ucuyla çıkarılması gerekir. Ancak çıkarma işlemi sırasında kenenin döndürülmesi ya da savrulması, ağız kısımlarında kırılmaya neden olur ve kene, köpeğinizin vücudunda kalır.
Bahçeniz varsa; çimlerinizi mümkün olduğunda kısa olmasını sağlamak gerekir. Aynı zamanda endemik kene bölgelerinde bulunan çimenlik ortamlardan uzak durmak da önemlidir.
Köpeğinize muhakkak aşı yaptırarak, Lyme hastalığına yakalanmasını önleyebilirken; bazı köpekler için uygun olmayan aşı yöntemi için, veteriner doktorunuza başvurmalısınız.

Keneler; bir yaprak, bir çimen ya da kısa ağaçlar (özellikle sedir ağacı) üzerine tırmanarak avını bekler. Bu yüzden sevimli tüylü dostunuzu kalın çalılıklardan uzak durmasını sağlamak, kenelerin sevimli dostunuza ulaşmasını bir derece daha düşürecektir.

Köpekte Lyme Hastalığı Öldürür mü?

Ne yazık ki, lyme hastalığı elbette ki istenmeyen bir şekilde ölümcül sonuçlar doğurabilir.

Köpeklerde Lyme Hastalığı; geyik kenesi tarafından ısırılmasıyla oluşan bakteriyel bir hastalıktır. 2 mm’den daha küçük olan keneler, fark edilmesi zordur. Ancak yetişkinlik dönemlerinde beslendikleri zaman daha kolay gözle görülebilirler.

Lyme hastalığı bulaşmadan önce, enfekte bir kene, 36-48 saat içinde vücuda yerleşir. Bu yüzden hastalığın ilerlemesi hızlıdır. Lyme hastalığı; Antarktika dışında, tüm kıtalarda görülme yüzdesine sahiptir.

Yetişkin dişi geyik kenelerinin %50’si, köpeklerde Lyme hastalığına neden olan bakteriyi enfekte eder. Geyik kenelerinde donma derecesinde hayatta kaldıkları da bilinir. Bu yüzden soğuk havalarda da sevimli dostunuz risk altındadır.

Birçok köpek sahibi köpeklerde Lyme hastalığı öldürür mü konusunda endişeli olabilir. Çünkü insanlarda ve köpeklerde görülen Lyme hastalığı ciddi durumlarda böbrek yetmezliğine neden olur ve bu durum, sevimli dostunuzun ölümüne neden olabilir.

Lyme hastalığı köpeklerde en çok; ani topallama, ağrı ve vücutta görülen şişkinlik şeklinde kendini gösterir. Bu yüzden köpeğinizi kene ısırıklarına karşı korumak ve daha sağlıklı yaşamasını sağlamak için; kenenin daha rahat yaşam ortamı bulduğu yerlerden uzak tutmak, aşılama işlemlerini gerçekleştirmek ve veteriner doktorunuz tavsiyelerini göz önünde bulundurarak, ilaç tedavisi ve diğer önlemleri uygulamaktır.

Köpekte Lyme Hastalığı Hangi Irklarda Görülür?

Köpekte lyme hastalığı her ırktan ve her yaştan köpekte görülebilir ancak köpekler lyme nefriti adı verilen ve ölümcül olan bir lyme hastalığı belirtisi vardır; bu söz konusu belirti enfekte olan hayvanın böbreğinin iflas etmesine sebep olan oldukça ölümcül bir yan etkidir ve araştırmalar Golden Retriever ve Labrador ırkına mensup köpeklerin bu belirtiye yatkınlık gösterdiğini gözler önüne sunmuştur. Lyme hastalığı şüphesiyle test yaptırılanan ve pozitif sonuç alan bir Labrador veya Golden Retriever derhal Doxycycline tedavisine başlatılmalıdır.

Köpeklerde Lyme Hastalığı; özellikle geyik kenesi tarafından ısırılmayla bulaşan, bakteriyel bir hastalıktır. Daha çok, sıcak iklimin hâkim olduğu yerlerde sıklıkla görülür. Ülkemizde Akdeniz kıyılarında ve belli bazı bölgelerde de görülen bu hastalık; ilkbahar ve yaz aylarıyla erken dönem sonbaharda sıklıkla rastlanır.

Köpeklerde Lyme hastalığı hangi ırklarda görülür konusunda, bu hastalığı sıklıkla taşıyan ırklar, Alman çoban köpekleriyle doberman ırkına ait köpeklerdir. Çoğunlukla kenenin ısırmasıyla bulaşan hastalık, bazı durumlarda kan nakliyle de bulaşabilir.

Canlı dokunun ısırılması ve tükürük bezleri yoluyla canlı dokuya transfer olan keneler, köpeğinizi enfekte hale getirir. Vücuda girmesiyle birlikte ilk olarak; kemik iliği, karaciğer ve dalak gibi organlara yerleşen kene, ortalama 3 hafta içinde çoğalmaya başlar.

Kan aracılığıyla da diğer doku ve organlara yayılma riski olan hastalığın en çok tahrip ettiği bölgeler arasında beyin, akciğer ve böbrek bulunur. Bu dönemde kan yapıcı hücrelerin yapısı bozulur ve üretim de bozulmaya başlayarak, anemiye neden olabilir.

Hastalığın önlenebilmesi için, en önemli adım, köpeğinizin kenelerin ısırıklarına maruz kalacağı bölgelerden uzak durmasını sağlamaktır. Soğuk havalarda da kenelerin yaşadığı göz önünde bulundurulduğunda; sadece ilkbahar, yaz ve sonbahar aylarında değil kış aylarında da köpeğinizin korunması gerekir.

Bunun yanında köpeğinizin düzenli olarak fırçalanması ve tımar edilmesi de kene ve pire gibi canlılar tarafından ısırılmasını önleyici işlemler arasında yer alır.