Köpeklerde Dil Hastalığı

Ülkemizde hayvan sahipleri veteriner istatistiklerine göre evcil hayvanlarının ağız sağlığı ve hijyenine önem vermediği ve gerekli kontrollere yeteri kadar gitmediği açıklandı. Diş sağlığı ve dil sağlığı önemsenmeyen can dostlarının sağlıkları büyük bir tehlike altındadır. Köpeklerde dil hastalığı hakkında bilinmesi gerekenler yazımızda.

Dil Hastalığı Belirtileri

Köpeklerde dil sağlığı yaşam standartlarını yükseltmek ve sağlığını arttırmak için önemlidir. Köpeklerde dil hastalığı sadece ağız içini değil iç organ iltihaplanması gibi pek çok hayati organa zarar verebilir. Köpeklerde dil ve diş sorunları çok yaygındır. Fiziki bir muayene ile kolayca anlaşılan bu hastalık köpeğin beslenmesinden sindirim sistemine kadar pek çok sorununun yaşanmasına da neden olur. Köpeklerde en yaygın görülen dil hastalığı periodontal hastalıklar olarak bilinir. 5 yaşının üzerindeki köpeklerde %90 görülme olasılığı varken iki yaşından sonra ise bu oran %80’dir. Periodontal hastalık bakteri kaynaklı oluşur ve dil ve diş üzerine yerleşen çok sayıda bakteriyle anlaşılır.

Köpek sahipleri can dostlarının dil bakımı ile çok fazla ilgilenmediği için veteriner kontrolünde çoğunlukla hastalık belirtisi gözlenir. Köpeklerde dil, diş ve ağız bakımı sadece ağız kokusu ve diş çürükleri olarak değil daha ciddi ve hayati sorunlara da yol açabilir. Dil hastalığı belirtileri:

• Ani kusma
• İştah kaybı
• Çok fazla uyuma veya uyuklama
• Sindirim sistemi sorunları
• İshal veya kanlı ishal
• Yüksek ateş
• Öksürme
• Solunum sorunları
• Depresyon
• Dil şişmesi
• Dil sertleşmesi
• Ağız kokusu
• Salya akması
• Ağzını hareket ettirme isteksizliği
• Diş gıcırdatma
• Koyu tükürük

Gibidir. Çok genel ve birçok hastalığa belirti olabilecek bu oluşumlar fiziki muayene sonucunda teşhisi konulur. Köpekler dil bakımını kendi gerçekleştiremez ve sahipleri de dişlerini fırçalasa dahi dillerini temizlemez. Bu gibi durumlarda oluşan hastalıklar:

• Köpeklerde ağız ülseri: Dudaklar, dil ve diş dokusunu bir mukoz kaplar. En belirgin belirtisi ağız kokusu ve salya akmasıdır. Köpeğiniz yemek yemekte isteksiz ise ağız ülseri olabilir. Uzun süre tedavi edilmediğin iltihap iç organlarına yayılabilir.
• Köpeklerde ağız iltihabı: Köpeklerin dilinden başlayan ağız iltihabı dişleri de etkiler. Dişlerin ardından dudaklara yönelir ve ağız çatısında kırmızı lezyonlar gözlenebilir.
• Dil mantarı: Köpeklerin ağzında bir problem olduğunu dilinin üzerini mantar şeklinde kitleler kaplayabilir. Mantara ağız bakımını yerine getirmemek veya bir alerji sebep olabilir.
• Tartar: Köpeklerde tartar ağzında birikerek önce dişlerine ardından diline kadar yayılır. Diş dokusunu kaplayan tartar diş etleri ve diline kadar ulaşarak ağız içinde şiddetli iltihaba neden olur. İlerleyen tartar ağzın ardından ciğer, böbrek ve kalp gibi önemli organlarında hasar almasına neden olabilir.
• Oral neoplazm: Köpeklerin dilinde, dudağında ve diş etinde tümörler çıkabilir. Genellikle köpeklerde iyi huyludur ancak kötü huylu olma olasılığı da bulunur.
• Kronik böbrek yetmezliği: Doğrudan dil hastalığı olmamakla birlikte ağız ve dil bakımı yeterince yapılmayan hayvanlarda böbrek sorunları yaşanır. İlk olarak ağzını vurur ve dilinde kırmızı noktalar ve lekeler oluşur. İleri vakalarda dili tamamen yara olarak köpeğin beslenmesini etkiler.
• Dil felci: Köpeklerin motor sinirlerinin gerilmesi ve ezilmesi sonucu nadir olsa da dil felci görülür. Bazen bir travma sonrası gelişebilir.
• Dil aktinobasillozu: Dilin tamamının veya bir kısmının yangısıdır. Dil sırtı ülseri olarak ortaya çıkar. Dili sertleşir ve şişer
• Dil yangısı: Dilinde yangı hissi ve acı oluşur. Bazen sadece köpek beslendiğinde ortaya çıkar. Dil kızarır ve şişer.
• Ağız kokusu: Köpeklerin ağzının kokacağını düşünüyorsanız yanılırsınız. Köpeğinizin ağzının kokması bir hastalık belirtisidir. Köpeğinizin ağzı kokuyor ise en kısa sürede veteriner hekime götürerek altında yatan dil, diş veya ağız hastalığının tedavi edilmesi gerekir.

Dil hastalıkları tek başına değerlendirilmemesi gereken ve köpekler için son derece önemli sorunlardandır. Köpeğiniz tek başına dil sorunu yaşıyor olabilirken ağız, diş veya iç organlarında oluşan bir hastalık diline vurmuş da olabilir. Köpeğiniz dilini sürekli hareket ettiriyor ve dilini sürekli dışarıda tutmaya çalışıyor ise dil hastalığı yaşıyor olabilir. Dilindeki hastalık doğrudan beslenmesini etkileyeceği için hayvan iştahtan kesilir ve hiç beslenemez duruma gelir. Köpeğinizin dilinde gözle görülür bir durum fark ediyorsanız hemen hekime götürerek muayene edilmelidir.

Dil Hastalığı Tedavisi

Köpeklerde dil hastalığı genellikle köpek iştahtan kesilene veya sindirim sistemi sorunları yaşayana kadar fark edilmez. Tüy bakımını ve tırnak bakımını eksiksiz yapan hayvan sahipleri köpeklerinin ağız ve dil bakımına yeteri kadar önem vermedikleri için hayvanın ağzının içi sıklıkla kontrol edilmez. Köpeğinizin sağlığı için semptomların ortaya çıktığını fark ettiğiniz ilk anda acil bir şekilde veteriner hekime götürülmesi gerekir. Dil hastalığı tedavisi genellikle tek başına dilde değil tüm ağız içine yayılmış bir bakteri ile ortaya çıkar. Dili enfeksiyon kapan hayvanın dişlerinde de mutlaka bir sorun gözlenir. Veteriner hekim ağız içi fiziki muayenesini yaparak durumuna göre ilaçla tedavi verebileceği içi ağız suları da tavsiye edebilir. Ciddi bir iltihap söz konusu ise antibiyotik ile iltihabı kuruttuktan sonra iç organlarına yayılıp yayılmadığını görebilmek için ultrason veya MR çekebilir. Ayrıca dil hastalığının altında yatan nedeni öğrenmek için kan testi elektrolit panel ve idrar tahlili de isteyebilir. Dil hastalıklarının organlara ve kemiklere yayılma ihtimali çok kuvvetlidir. Kemik yapısını incelemek için röntgene de başvurulabilir. Ağır bir dil hastalığı var ise veteriner uzman bir hekime yönlendirme de yapabilir. Köpeklerinde doktorları branşına göre uzmanlaşabileceğini unutmayın. Mantar ve bakteri enfeksiyonlarında antifugaller ve antibiyotik reçete edilir.

Dil Hastalığı Nasıl Geçer?

Köpeğinizde henüz bir dil veya ağız hastalığı oluşmadı ise dişlerinin ve dilinin düzenli temizlenmesine özen gösterebilirsiniz. Diş ve dil fırçalaması haftada en az 3 kez yapılmalıyken her gün yapılması tavsiye edilir. Köpeğinizin dişlerini özel fırçası ve özel macunu ile yaparken dili için dilerseniz daha yumuşak bir fırça tercih edebilir veya nemli temiz bir bezle dilinin üzerini baskı uygulamadan silebilirsiniz. Köpekler genellikle dişlerinin ve dilinin temizlenmesinden hoşlanmaz. Dilini temizlettikten sonra ödül maması vererek sevmese de temizlenmesine izin vermesini sağlayabilirsiniz. Ayrıca köpeklerin diş ve dil temizliğini dil oyuncaklarıyla da sağlayabilirsiniz. Diş yapısına uygun olarak dayanıklı malzemeden üretilen bu ağız oyuncakları köpeğin dişini ve dilini temizlerken çene kaslarını geliştirmek içinde faydalıdır. Dilini temizlemesi için suyuna veterinerin önerdiği yağları da ekleyebilirsiniz. Bu suların haftada bir kez kullanılması dil ve ağız sağlığı için olumludur ancak hiçbir su dilini temizlemek kadar etkili değildir.

Köpeklerde dil hastalığı oluştuktan sonra ise ilk etapta tüm ağzına yayılmasını önlemek için hemen veteriner hekime götürülmesi gerekir. Köpeğinizin ağzında çok kötü bir koku var ise ağzında bir enfeksiyon vardır. Köpeklerin dilinde oluşan bakteriler kan dolaşımına çok hızlı girebilir. Bu bakteri böreklerine, kalbine veya karaciğerine yayılabilir. Bu durumda organları da zarar görür. Dil hastalığı nasıl geçer? Hemen müdahale ederek veteriner hekimin tanı ve tedavisinin ardından tavsiyelerine uymak gerekir. Dilinde şişme veya yangı var ise ağzını rahatsız etmeyecek çok büyük parçalardan oluşmayan besinler tercih ederken sık sık su içmesini sağlayabilirsiniz. Dilinde enfeksiyon var ise suyunu bir kez içtikten sonra hemen kabını temizleyerek ve suyunu değiştirerek yayılmasını ve daha hızlı iyileşmesini sağlayabilirsiniz.

Dil Hastalığı Öldürür Mü?

Hayvanlar sessiz varlıklardır ve ağrısı olduğunda buna her zaman tepki veremez veya acısını sahiplerine belli edemez. Köpekler dillerini çok sık kullanır. Kimi köpek dilini her zaman dışarıda tutarak şirin bir görüntü oluştururken kimi köpekse sahibini yalamayı çok sever. Bu köpeklerde dil hastalıkları kısa sürede gözlenebilir. Ancak bazı köpeklerde bu alışkanlık yoktur ve dilini çok fazla dışarıda göremezsiniz. Ağız bakımına dikkat edilmediğinde ise hayvan sahibi köpeğinin ağzında olanlardan bi-haberdir. Bu durum tehlikelidir. Köpeğin dil hastalığı önce diş etlerine ardından dişlerine yayılabilir. Bu durum hayati değildir ve gerekli tedavinin ardından iyileşir. Dil hastalığı öldürür mü? Merak ediyorsanız ileri derecede enfeksiyon ve bakteri hastalığı var ise köpeğin dilinden kanına karışarak iç organlarına doğru yayılabilir. Köpeği akciğeri, karaciğeri, böbreği veya kalbine ulaşan hastalık sorun çıkarabilir. Uzun süre tedavi edilmediğinde organlar hasar alır ve köpeğin hayatını tehlikeye sokabilir. Dil hastalıkları doğrudan köpeği öldürmez ancak ölüme giden süreci başlatabilir. Tüm bu etkenlere neden olmadan dil hastalığının oluşmasını engellemek için köpeğinizin düzenli olarak ağız bakımını yapabilirsiniz. Her akşam köpeğinizin dişlerini ve dilini temizleyerek oluşabilecek bakteri ve enfeksiyonları kolayca önleyebilirsiniz. Dil hastalıkları köpeğin beslenmesinden kemik sağlığına birçok soruna etki edebileceği için ölümcül etkileri de bulunur.

Dil Hastalığı Hangi Irklarda Görülür

Bazı köpek ırkları dil ve diş eti hastalıklarına yatkındır ve görülme riski daha fazladır. Köpeğiniz bu ırkların içinde bulunmaması dil hastalığı yaşamayacağını kanıtlamaz. Evcil hayvanınızın düzenli ağız ve dil bakımını yapmayı ihmal etmeyiniz. Brakisefal ırklar ve küçük ırkların dil hastalığına yakalanma oranı daha yüksektir. Dil hastalığı hangi ırklarda görülür:

• Malta köpeği
• Boston terrier
• Pug
• Pomeranian boo
• Chihuahua
• Shih tzu
• Pekinez
• Minyatür Schnauzer
• Minyatür poodle
• Yorkshire terrier
• Fransız buldog
• İngiliz buldog

Gibi ırklarda görülme olasılığı daha fazladır. Basık suratlı ve küçük burunlu köpeklerin ağız ve diş sağlığı yaşama oranı da yüksektir. Bu ırklar daha fazla dil hastalığına ve diş hastalıklarına yakalanırken tüm köpekler için risk bulunur. İnsanların ağız sağlığını koruması için uzmanlar günde iki kez dişini ve dilini fırçalamasını önerirken benzer bir durum can dostunuz içinde gerekir. Ağız temizliği beden tarafından yapılamaz ve dışarıdan müdahale ile sağlanabilir. Uzun süre köpeğinizin ağzını temizlemez, dişlerini fırçalamaz ve dilini silmezseniz hastalanması çok normaldir. Köpeğinizin ağız temizliğini yapmanıza rağmen dil hastalığı yaşıyor ise alerjik bir reaksiyon yaşıyor olabileceği gibi iç organlarında da bir rahatsızlık diline vurmuş olabilir. Köpeğinizin ağzına düzenli olarak bakarak bazen elinizle dilini ve dişlerini elleyerek şişme, tümör veya diş sorunlarını da veteriner hekim gibi evinizde muayene edebilirsiniz. Köpekler ağzının içini açmaktan, fırçalatmaktan ve ellenmesinden hoşlanmaz. Ancak oyun esnasında veya ödül maması ile en azından ayda bir kez gözünüzle kontrol edebilirsiniz. Ağız temizliği her zaman akşam yapılacak diye bir kaide yoktur. Köpeğinizin ruh haline göre en az hırçınlık yapacağı herhangi bir saatte dişlerini ve dilini temizleyebilirsiniz. Dişlerini fırçalamakta zorlanıyorsanız oyun ekipmanları kullanarak ve diş fırçalatması için eğitim vererek sorunu çözebilirsiniz. Dil hastalıklarına yatkın ırkların sahipleri özellikle düzenli olarak bu bakıma önem vererek köpeğinin yaşam kalitesini ve sağlık düzeyini arttırabilir.