Ülkemizde hayvan sahipleri veteriner istatistiklerine göre evcil hayvanlarının ağız sağlığı ve hijyenine önem vermediği ve gerekli kontrollere yeteri kadar gitmediği açıklandı. Diş sağlığı ve dil sağlığı önemsenmeyen can dostlarının sağlıkları büyük bir tehlike altındadır. Ayrıca köpeklerde dil hastalığı hakkında bilinmesi gerekenler yazımızda.
Dil Hastalığı Belirtileri
Köpeklerde dil sağlığı yaşam standartlarını yükseltmek ve sağlığını arttırmak için önemlidir. Dil hastalığı sadece ağız içini değil iç organ iltihaplanması gibi pek çok hayati organa zarar vermektedir. Köpeklerde dil ve diş sorunları çok yaygındır. Fiziki bir muayene ile kolayca anlaşılan bu hastalık köpeğin beslenmesinden sindirim sistemine kadar pek çok sorununun yaşanmasına da neden olur. Köpeklerde en yaygın görülen dil hastalığı periodontal hastalıklar olarak bilinmektedir. 5 yaşının üzerindeki köpeklerde %90 görülme olasılığı varken iki yaşından sonra ise bu oran %80’dir. Periodontal hastalık bakteri kaynaklı oluşur ve dil ve diş üzerine yerleşen çok sayıda bakteriyle anlaşılmaktadır. Köpeklerde Dil Hastalığı içerikte!
Köpek sahipleri can dostlarının dil bakımı ile çok fazla ilgilenmediği için veteriner kontrolünde çoğunlukla hastalık belirtisi gözlenmektedir. Köpeklerde dil, diş ve ağız bakımı sadece ağız kokusu ve diş çürükleri olarak değil. Daha ciddi ve hayati sorunlara da yol açar. Sonuç olarak dil hastalığı belirtileri:
- Ani kusma
- İştah kaybı
- Çok fazla uyuma veya uyuklama
- Sindirim sistemi sorunları
- İshal veya kanlı ishal
- Yüksek ateş
- Öksürme
- Solunum sorunları
- Depresyon
- Dil şişmesi
- Dil sertleşmesi
- Ağız kokusu
- Salya akması
- Ağzını hareket ettirme isteksizliği
- Diş gıcırdatma
- Koyu tükürük
Gibidir. Çok genel ve birçok hastalığa belirti olabilen bu oluşumlar fiziki muayene sonucunda teşhisi konulmaktadır. Köpekler dil bakımını kendi gerçekleştiremez ve sahipleri de dişlerini fırçalasa dahi dillerini temizlememektedir. Bu gibi durumlarda oluşan hastalıklar;
- Köpeklerde ağız ülseri: Dudaklar, dil ve diş dokusunu bir mukoz kaplar. En belirgin belirtisi ağız kokusu ve salya akmasıdır. Köpeğiniz yemek yemekte isteksiz ise ağız ülseri olabilir. Uzun süre tedavi edilmediğin iltihap iç organlarına yayılabilir.
- Köpeklerde ağız iltihabı: Köpeklerin dilinden başlayan ağız iltihabı dişleri de etkiler. Dişlerin ardından dudaklara yönelir ve ağız çatısında kırmızı lezyonlar gözlenebilir.
- Dil mantarı: Köpeklerin ağzında bir problem olduğunu dilinin üzerini mantar şeklinde kitleler kaplayabilir. Mantara ağız bakımını yerine getirmemek veya bir alerji sebep olabilir.
Dil Hastalığı
- Tartar: Köpeklerde tartar ağzında birikerek önce dişlerine ardından diline kadar yayılır. Diş dokusunu kaplayan tartar diş etleri ve diline kadar ulaşarak ağız içinde şiddetli iltihaba neden olur. İlerleyen tartar ağzın ardından ciğer, böbrek ve kalp gibi önemli organlarında hasar almasına neden olabilir.
- Oral neoplazm: Köpeklerin dilinde, dudağında ve diş etinde tümörler çıkabilir. Genellikle köpeklerde iyi huyludur ancak kötü huylu olma olasılığı da bulunur.
- Kronik böbrek yetmezliği: Doğrudan dil hastalığı olmamakla birlikte ağız ve dil bakımı yeterince yapılmayan hayvanlarda böbrek sorunları yaşanır. İlk olarak ağzını vurur ve dilinde kırmızı noktalar ve lekeler oluşur. İleri vakalarda dili tamamen yara olarak köpeğin beslenmesini etkiler.
- Dil felci: Köpeklerin motor sinirlerinin gerilmesi ve ezilmesi sonucu nadir olsa da dil felci görülür. Bazen bir travma sonrası gelişebilir.
- Dil aktinobasillozu: Dilin tamamının veya bir kısmının yangısıdır. Dil sırtı ülseri olarak ortaya çıkar. Dili sertleşir ve şişer
- Dil yangısı: Dilinde yangı hissi ve acı oluşur. Bazen sadece köpek beslendiğinde ortaya çıkar. Dil kızarır ve şişer.
- Ağız kokusu: Köpeklerin ağzının kokacağını düşünüyorsanız yanılırsınız. Köpeğinizin ağzının kokması bir hastalık belirtisidir. Köpeğinizin ağzı kokuyor ise en kısa sürede veteriner hekime götürerek altında yatan dil, diş veya ağız hastalığının tedavi edilmesi gerekir.
Dil hastalıkları tek başına değerlendirilmemesi gereken ve köpekler için son derece önemli sorunlardandır. Köpeğiniz tek başına dil sorunu yaşıyor olabilirken ağız, diş veya iç organlarında oluşan bir hastalık diline vurmuş da olabilir. Köpeğiniz dilini sürekli hareket ettiriyor ve dilini sürekli dışarıda tutmaya çalışıyor ise dil hastalığı yaşıyor olabilir. Dilindeki hastalık doğrudan beslenmesini etkileyeceği için hayvan iştahtan kesilir ve hiç beslenemez duruma gelir. Köpeğinizin dilinde gözle görülür bir durum fark ediyorsanız hemen hekime götürerek muayene edilmelidir.
Dil Hastalığı Tedavisi
Köpeklerde dil hastalığı genellikle köpek iştahtan kesilene veya sindirim sistemi sorunları yaşayana kadar fark edilmemektedir. Tüy bakımını ve tırnak bakımını eksiksiz yapan hayvan sahipleri köpeklerinin ağız ve dil bakımına yeteri kadar önem vermedikleri için hayvanın ağzının içi sıklıkla kontrol edilmemektedir. Ayrıca köpeğinizin sağlığı için semptomların ortaya çıktığını fark ettiğiniz ilk anda acil bir şekilde veteriner hekime götürülmesi gerekir. Yani dil hastalığı tedavisi genellikle tek başına dilde değil. Tüm ağız içine yayılan bir bakteri ile ortaya çıkar. Sonuç olarak dili enfeksiyon kapan hayvanın dişlerinde de mutlaka bir sorun gözlenmektedir.
Veteriner hekim ağız içi fiziki muayenesini yaparak durumuna göre ilaçla tedavi verebileceği içi ağız suları da tavsiye eder. Ciddi bir iltihap söz konusu ise antibiyotik ile iltihabı kuruttuktan sonra iç organlarına yayılıp yayılmadığını görebilme için ultrason veya MR çeker. Ayrıca dil hastalığının altında yatan nedeni öğrenme için kan testi elektrolit panel ve idrar tahlili de ister. Dil hastalıklarının organlara ve kemiklere yayılma ihtimali çok kuvvetlidir. Kemik yapısını incelemek için röntgene de başvurulmaktadır. Ağır bir dil hastalığı var ise veteriner uzman bir hekime yönlendirme de yapar. Köpeklerinde doktorları branşına göre uzmanlaşabileceğini unutmayın. Mantar ve bakteri enfeksiyonlarında antifugaller ve antibiyotik reçete edilmektedir.
Dil Hastalığı Nasıl Geçer?
Köpeğinizde henüz bir dil veya ağız hastalığı oluşmadı ise dişlerinin ve dilinin düzenli temizlenmesine özen gösterebilirsiniz. Diş ve dil fırçalaması haftada en az 3 kez yapılmalıyken her gün yapılması tavsiye edilmektedir. Köpeğinizin dişlerini özel fırçası ve özel macunu ile yapar. Dili için dilerseniz daha yumuşak bir fırça tercih eder. Nemli temiz bir bezle dilinin üzerini baskı uygulamadan silin. Köpekler genellikle dişlerinin ve dilinin temizlenmesinden hoşlanmamaktadır. Dilini temizlettikten sonra ödül maması verin. Sevmese de temizlenmesine izin vermesini sağlayın. Ayrıca köpeklerin diş ve dil temizliğini dil oyuncaklarıyla da sağlamanız mümkündür. Diş yapısına uygun olarak dayanıklı malzemeden üretilen bu ağız oyuncakları köpeğin dişini ve dilini temizlerken çene kaslarını geliştirme içinde faydalıdır. Yani dilini temizlemesi için suyuna veterinerin önerdiği yağları da ekleyin. Ayrıca bu suların haftada bir kez kullanılması dil ve ağız sağlığı için olumludur. Ancak hiçbir su dilini temizleme kadar etkili değildir.
Köpeklerde dil hastalığı oluştuktan sonra ise ilk etapta tüm ağzına yayılmasını önlemek için hemen veteriner hekime götürülmesi gerekir. Köpeğinizin ağzında çok kötü bir koku var ise ağzında bir enfeksiyon vardır. Köpeklerin dilinde oluşan bakteriler kan dolaşımına çok hızlı girer. Bu bakteri böreklerine, kalbine veya karaciğerine yayılmaktadır. Bu durumda organları da zarar görür. Dil hastalığı nasıl geçer? Hemen müdahale ederek veteriner hekimin tanı ve tedavisinin ardından tavsiyelerine uymak gerekir. Dilinde şişme veya yangı var ise ağzını rahatsız etmeyecek çok büyük parçalardan oluşmayan besinler tercih ederken sık sık su içmesini sağlayabilirsiniz. Dilinde enfeksiyon var ise suyunu bir kez içtikten sonra hemen kabını temizleyerek ve suyunu değiştirerek yayılmasını ve daha hızlı iyileşmesini sağlayabilirsiniz.
Dil Hastalığı Öldürür Mü?
Hayvanlar sessiz varlıklardır ve ağrısı olduğunda buna her zaman tepki veremez veya acısını sahiplerine belli edemez. Köpekler dillerini çok sık kullanır. Kimi köpek dilini her zaman dışarıda tutarak şirin bir görüntü oluştururken kimi köpekse sahibini yalamayı çok sever. Bu köpeklerde dil hastalıkları kısa sürede gözlenmektedir. Ancak bazı köpeklerde bu alışkanlık yoktur ve dilini çok fazla dışarıda göremezsiniz. Ağız bakımına dikkat edilmediğinde ise hayvan sahibi köpeğinin ağzında olanlardan bi-haberdir. Bu durum tehlikelidir. Köpeğin dil hastalığı önce diş etlerine ardından dişlerine yayılmaktadır. Bu durum hayati değildir. Ve gerekli tedavinin ardından iyileşmektedir. Dil hastalığı öldürür mü? Merak ediyorsanız ileri derecede enfeksiyon ve bakteri hastalığı var ise köpeğin dilinden kanına karışarak iç organlarına doğru yayılmaktadır.
Köpeği akciğeri, karaciğeri, böbreği veya kalbine ulaşan hastalık sorun çıkar. Ayrıca uzun süre tedavi edilmediğinde organlar hasar alır. Köpeğin hayatını tehlikeye sokar. Yani dil hastalıkları doğrudan köpeği öldürmemektedir. Ancak ölüme giden süreci başlatmaktadır. Tüm bu etkenlere neden olmadan dil hastalığının oluşmasını engelleme için köpeğinizin düzenli olarak ağız bakımını yapın. Her akşam köpeğinizin dişlerini ve dilini temizleyerek oluşabilen bakteri ve enfeksiyonları kolayca önlemeniz mümkündür. Dil hastalıkları köpeğin beslenmesinden kemik sağlığına birçok soruna etki edebileceği için ölümcül etkileri de var.
Dil Hastalığı Hangi Irklarda Görülür
Bazı köpek ırkları dil ve diş eti hastalıklarına yatkındır ve görülme riski daha fazladır. Sonuç olareak köpeğiniz bu ırkların içinde bulunmaması dil hastalığı yaşamayacağını kanıtlamaz. Ayrıca evcil hayvanınızın düzenli ağız ve dil bakımını yapmayı ihmal etmeyiniz. Yani Brakisefal ırklar ve küçük ırkların dil hastalığına yakalanma oranı daha yüksektir. Sonuç olarak dil hastalığı hangi ırklarda görülmektedir;
- Malta köpeği
- Boston terrier
- Pug
- Pomeranian boo
- Chihuahua
- Shih tzu
- Pekinez
- Minyatür Schnauzer
- Minyatür poodle
- Yorkshire terrier
- Fransız buldog
- İngiliz buldog
Gibi ırklarda görülme olasılığı daha fazladır. Basık suratlı ve küçük burunlu köpeklerin ağız ve diş sağlığı yaşama oranı da yüksektir. Bu ırklar daha fazla dil hastalığına ve diş hastalıklarına yakalanırken tüm köpekler için risk var. İnsanların ağız sağlığını koruması için uzmanlar günde iki kez dişini ve dilini fırçalamasını önerirken benzer bir durum can dostunuz içinde gerekir. Ağız temizliği beden tarafından yapılmamaktadır. Ve dışarıdan müdahale ile sağlanmaktadır.
Uzun süre köpeğinizin ağzını temizlememektedir. Dişlerini fırçalamamakta ve dilini silmezseniz hastalanması çok normaldir. Köpeğinizin ağız temizliğini yapmanıza rağmen dil hastalığı yaşıyor ise alerjik bir reaksiyon yaşıyor olabileceği gibi iç organlarında da bir rahatsızlık diline vurmaktadır. Köpeğinizin ağzına düzenli olarak bakarak bazen elinizle dilini ve dişlerini elleyerek şişme, tümör veya diş sorunlarını da veteriner hekim gibi evinizde muayene edin.
Köpekler ağzının içini açmaktan, fırçalatmaktan ve ellenmesinden hoşlanmamaktadır. Ancak oyun esnasında veya ödül maması ile en azından ayda bir kez gözünüzle kontrol edin. Yani ağız temizliği her zaman akşam yapılan diye bir kaide yoktur. Köpeğinizin ruh haline göre en az hırçınlık yapacağı herhangi bir saatte dişlerini ve dilini temizleyin. Yani dişlerini fırçalamakta zorlanıyorsanız oyun ekipmanları kullanın. Diş fırçalatması için eğitim verin ve sorunu çözün. Sonuç olarak dil hastalıklarına yatkın ırkların sahipleri özellikle düzenli olarak bu bakıma önem vererek köpeğinin yaşam kalitesini ve sağlık düzeyini arttırmaktadır.
Yorum (Yok)