Menşei Tayvan olan köpekler ender bulunan ırklardan biridir. Badem biçimindeki gözleri, beyazdan siyaha farklı renkleriyle dikkat çeken av köpekleridir.
Taiwan Dog olarak da bilinen köpekler büyük ırklar arasındadır. Spor dışı grubunda eskiden avcılıkta kullanılan cinslerdir. Formosun Dağ Köpeği adıyla da bilinir, üçgen kafa yapısına sahiptirler. Genelde orak şeklinde kuyruk, dik, kaslı yapıdadır. Genlerinde avcılık olan köpekler, aktif yaşayan ailelere uygundur. Pürüzsüz, kısa ceketleri değişik renklerdedir. Ailesini seven, sahiplenici doğaları bulunan, ailedeki bütün bireyleri sahiplenen, küçük çocuklarla orta sevide anlaşan cinslerdir.
Tayvan Köpek Tarihi
Menşei Tayvan olan köpekler Güney Asya’ da yetişen av köpeklerinin neslinde gelen Tayvan’ a özgü ırklardır. Ülkenin dağlarında yaşayan yerel kabilelerle beraber yaşamış ama evcilleştirilmemişlerdir. Yerlilerin yanında ava giden, kabileleri yırtıcılara karşı koruyan ırklardır.
Tayvan’ ın sık ve engebeli arazilerinde yaşamaya uyum sağlayarak yabancıların ülkeye gelişiyle yarı evcil hale gelmişlerdir. Yaşadıkları değişime rağmen ırkların eğitim zorluğu devam etmiştir. Günümüzde kurtarma, bekçi, refakatçi, gösteri köpekleri olarak kullanılmaktadırlar.
Bugün menşei Tayvan olan köpekler arasında en bilinen Formosan Mountain Dog’ dur. Taiwanese Native Dog adlarıyla tanınmaktadır. DNA’sı 10.000 yıl öncesine ait Antik izler taşır. Binlerce senedir, ülkenin yerel halkıyla yaşayan ender cinstir. Sadık bir arkadaşın tüm özelliklerine sahiptir.
Asla tam olarak evcilleşmediler, her zaman kendilerini besleme konusunda usta oldular. Yıllar geçtikçe ülkeye gelen yabancıların getirdiği diğer köpekler ırkın sayısının azalmasına sebep oldular. Yetiştiriciler, soyu canlandırma hedefiyle çalışmalar yapmaktadır.
Bu ırkın tarihi hakkında yeterli evrak ve veriler bulunmuyor. Bunun için 1980 yılında Ulusal Tayvan Üniversitesi, Japonya Gifu ila Nagoya Üniversitesi araştırmacıların ortak çalışmalarıyla bilgilere ulaşılmıştır. Kabile ziyaretleriyle toplanan bilgilerle köpeklerin tarihi cinslerden biri olduğu ila Güney Asya av köpeklerinden ürediklerini kanıtlamıştır.
Tayvan Köpekleri Özellikleri
Menşei Tayvan olan köpekler fiziki ve karakteristik özellikleriyle ilgi görmektedir. Nitelikleri;
- Kahverengi göz, siyah burun, çeşitli kürk renkleri vardır.
- Erkeklerin boyutları, dişi köpeklerden birazda daha büyüktür.
- Ailesine sadık, arkadaş canlısı, sevdiklerini yabancılara karşı korur.
- Eğitimleri zordur fakat küçüklükten iyi eğitilmeye başlanmalıdır.
- Tehlikeye karşı agresif davranan, yeniliklere meraklı köpektir.
- Sert, kısa tüyleri kırmızı- siyah- brindle- açık kahverengi renklerindedir.
Bunlar, Menşei Tayvan olan köpekler genel özeliklerindendir. Bakımları düzenli yapıldığında koku yapmazlar. Özgür ruhlu, zeki, yeniliklere kolay adapte olan bir yapıdadır. Bahçeli evlerde rahatlıkla yaşayabilir.
Apartman dairesinde yaşam onlar için zordur. Kapalı alanda sıkılacağında havlamaya başlar. Tek kalması gerektiğinde aşırı gürültü yaparak komşuları rahatsız edebilirler. Karakterinin oluşmasında yavruluktan itibaren maruz kaldığı davranışlar etki eder.
Kalıtım, sosyalleşme, eğitim benzeri etkenler mizaçlarını oluşturur. Egzersiz ihtiyaçları fazladır, enerji düzeyleri yüksektir. Çocuklarla beraber çevresindeki diğer hayvanlarla anlaşmaları orta düzeydedir.
Ender köpek cinslerinden biri olduğundan yetiştiricilerde yahut kurtarma ekiplerinde bulunanız zordur. Ailesi dışındaki kişilere mesafeli davranırlar. Aileden biriyle bağlarını güçlendirip, diğerlerine uzak davranırlar. Şefkat, sadakat, güven duygularını sahiplerine karşı gösterirler.
Mutlu, sağlıklı kalmaları egzersizlerinin atlanmamasına bağlıdır. Aileyle oyunları oynamaktan hoşlanırlar. Farklı numaraları öğrenme, top yakalama benzeri aktivitelerle zihinsel gelişimleri desteklenmelidir.
Kendinden emin, koruyucu, cesur, dikkatli hayvanlardır. Ortalama 10- 13 sene yaşama süreleri vardır. Nesli tehlikedeki hayvanlardan biridir. Bu durumun yaşanmasında Çinlilerin köpek eti yemeyi içeren kültürlerini tanıtmalarıdır.
Menşei Tayvan Olan Köpekler; Bakımı
Kürk temizliği, ağız ve diş sağlığı, aşıları vb. pek çok unsur Menşei Tayvan olan köpekler bakımında önemlidir. Bekçi köpeği olarak benimsenen ırkı sahiplenecekseniz bakımını ihmal etmemelisiniz. Evinize alacağınız arkadaşınızın mutluluğunda iyi bakımları etkilidir.
Tüy dökme zamanları, banyosu, yemeleri gereken besinler dikkat edilmesi gereken detaylardır. Ölü tüylerin temizlenmesi haftalık 1 2 defa fırçalanması gerekir. Kötü kokuyu önleme, cilt sağlığını koruma da düzenli bakım şarttır.
Bahçede veya yürüyüşte geçirdiği zaman tırnaklarını doğal şekilde törpülenmesini sağlar. Eğer dostunuzun tırnakları uzun ise kendiliğinden kısalmıyorsa kesmelisiniz. Dışarda vakit geçirdiğinden patilerine taşlar dolabilir. Bu yüzden belirli aralıklarla hayvanın patilerini kontrol etmelisiniz.
Sadece gerektiği zamanlarda banyo yaptırmalısınız. Sık yıkarsanız kürkünün yağ dengesini bozarak zarar görmesine neden olursunuz. Köpeğinizin bakımını kendiniz yapamazsanız uzman yardımı alabilirsiniz.
Sonbahar ila ilkbaharda tüy dökülmesi yaşarlar. Bu dönemlerde köpeğinizin tüylerini tarama sıklığını artırmalısınız. Düzenli şekilde dışarı çıkarak sosyalleşmesini sağlamanız bakımlarını daha kolay hale getirebilir.
Evinize aldığınız, ailenizden birine dönüşen tüylü dostlarımızı ihmal etmemelisiniz. Boyutuna, yaşına, metabolizma hızına, büyüklüğüne, egzersiz düzenine uygun şekilde beslemelisiniz. Kaliteli kuru mama yedirmelisiniz. Onu tanımalı özelliklerini öğrenerek en doğru şekilde beslenmesini sağlamalısınız.
Tayvan Köpeği Eğitimi
Bazı ırkların eğitimi çok zordur, uzun sürer. Ancak Menşei Tayvan olan köpekler yavruluk döneminde eğitilmeye başlarsa hemen öğrenir. Sosyalleşme ila temel eğitimlerin yavrulukta verilmesi daha sağlıklı yaşamalarını sağlar. Tıpkı öteki ırklar gibi pozitif pekiştirme başarı getirir.
Çeşitli etkinliklerle süslenerek eğlenceli hale getirilen eğitim süreci kısa sürede öğrenmelerini sağlar. Avcılık genlerinden gelen şüphe ile koruma güdüsünü kontrol etmesini öğretmelisiniz. İçgüdülerini frenlemesini sosyalizasyonla sağlayabilirsiniz.
Dışarı çıkarmalı, park yürüyüşleri yapmalısınız. Etrafınızdaki evcil hayvanlarla bir araya getirmelisiniz. Değişik sesler yahut insanlara maruz kalacağı ortamlara sokmalısınız. Aynı bir çocuğa öğretir gibi özenli davranmalısınız.
Tuvalet ve temel itaat eğitimleri, sosyalleştirmeyle birlikte verilmelidir. Gel, bekle, otur, kalk, evet, hayır benzeri kelimelerin sıklıkla tekrar edilerek öğretilmesi gerekir. Bir şeyin yanlış olduğunu göstermede hayır kelimesini kullanmalısınız. Kelimelerin öğretilmesi dostunuzla bir arada yaşamanızı kolaylaştırır.
Eğitimlerde otoriter olunmalıdır. Ancak köpeği kızdıracak, korkmasına neden olacak davranışlardan kaçınılmalıdır. Patronun kim olduğu anlamasını sağlamanız, size daha kolay itaat etmesine yardım eder.
Yetişkin köpeklerin eğitimi, yavrulardan zor geçer. Yetişkinlerin karakterleri oturduğundan boyun eğmeleri kolay olmaz. Yavrular ise meraklı doğalarıyla çabuk öğrenirler. 6 aylık olduğunda köpeğinizi eğitmeye başlayabilirsiniz. Kendiniz yapamazsanız profesyonel merkezlerle çalışabilirsiniz.
Tayvan Köpek Sağlık Sorunları
Safkan bir Tayvan köpeği oldukça sağlıklıdır. Güçlü bünyeleri, besleneme ve bakımla uzun süre yanınızda kalmalarını sağlamaktadır. Genetik yatkınlığı bulunan bazı sağlık problemleri mevcuttur. Bundan ötürü düzenli veteriner kontrolünden geçmeleri gerekir.
Aşıları ila diğer kontrolleri aksatılmamalıdır. Yaklaşık 13 yıl ömürleri vardır ama iyi bakıldıkların onlarda geçirecek çok zamanız olur. Eğilimli oldukları hastalıklar arasında Progresif Retinal Atrofi/ PRA yer alır. Köpeklerin göz retinalarında aşamalı bozulma yaratan hastalıktır.
Başlangıçta köpeğinizde gece körlüğü ortaya çıkar. Hastalığın ilerlemesiyle gündüzleri de görme problemleri yaşanır. Hastalığa sahip köpekler, genellikle alıştıkları çevre değişmezse rahatça yaşayabilirler.
Menşei Tayvan olan köpekler kalça displazisi rahatsızlığı yaşayabilirler. Kalıtsal hastalıkta, uyluk kemiği kalça eklemine tam oturmaz. Kalça çıkığı, yavru veya yetişken belirti vermeyebilir. Yaşlı köpeklerde fark edilir, X- ışını görüntülemesiyle teşhis konur.
Genetik olduğundan yavru sahiplenirken sorulmalıdır. Ayrıca yavruların ya da diğer köpekleri sağlık karneleri istenmelidir. Hayvanlarda görülen diğer hastalık, glokom’ dur. Gözdeki basınç artışıdır, genetik veya başka göz hastalığının sonucu şeklinde ortaya çıkar.
Ağrı, görme kaybı belirtileri arasındadır. Göz damlası yahut duruma bakılarak cerrahi müdahaleyle tedavi edilmektedir. Bunların bilinmesi, köpek sahiplenmek isteyenlerin sorumluluğudur. Ev arkadaşınızı tanıdığınız zaman onunla iletişiminiz kuvvetlenir. Böylece dostunuzla mutlu, huzurlu yaşama şans yakalarsınız.
Yorum (Yok)