Köpeklerde Uyuz Hastalığı sadece adını duymak dahi kaşınmaya başlamanıza ve huylanmanıza sebep olur. Bu aslında yersiz de değildir. Çünkü ne yazık ki uyuz ciddi olan, doğada epey yaygın olan bir hastalıktır. Kolaylıkla bulaşmaktadır. Ve köpeklerde en yaygın görülen deri hastalıklarından biridir. Yaşam kalitesini ciddi boyutlarda düşürmektedir.
Köpeğinizdeki uyuzu çıplak gözle görmeniz pek mümkün değildir. Bir veteriner hekim için de bu pek mümkün değildir. Uyuz ancak mikroskop kullanımında görülebilmektedir. Parazit olarak adlandırılmaktadır. Ufak canlılar tarafından meydana gelir. Bu parazitler kıl fölikülllerine ve derinin epidermis adındaki deriyi oluşturan üç tabakadan en dışta olan tabakasına yerleşir. Bu yerleştikleri yerdeki doku atıklarını, kan sıvısını, doku sıvısını besin olarak tüketirler. Uyuz parazitinin köpeğin vücuduna yerleşmesi durumunda bölgede çeşitli alerjik reaksiyonlara sebep olur. Bunun dışında karanlık ve nemli ortamlar uyuza neden olan parazitlerin yaşama süresini uzatan bir etkiye sahiptir.
Köpeklerde Uyuz Hastalığı Nedenleri
Uyuza sebep olan bu parazitler köpekte normalde de olur. Ancak bağışıklığı güçlü değilse zarar vermektedir. Bu sebeple yeni doğanlara anneden uyuz buluşması yaygındır. Annenin bağışıklığı yüksek olduğu için ona etkin etmeyen etmenler olur. Bağışıklık sistemi düşük olan yeni doğmuş köpeği kolayca etkisi altına alır. Bağışıklık sistemi henüz gelişmeyen köpekler uyuz için daha yüksek risk grubundadır. Köpeğinizde uyuz olabileceğinden şüpheleniyorsanız bir an önce yetkili bir veterinere danışın. Bu veteriner lezyonlu bölgeden kazıma yoluyla doku örnekleri alır. Bu örnekleri inceler ve uyuza sebep olan parazitleri görmesi halinde uyuz teşhisini koyar.
Onun yaşadığı alana gereken özen gösterilmektedir. Uyuz hastalığının ortaya çıkması çok da şaşılan bir durum değildir. Bağışıklık sisteminin olabildiğince kuvvetli olduğuna emin olun. Köpeğinizin beslenmesine gereken özeni verin. Başka hayvalarla tasma, oyuncak vs gibi eşyaların takasını yapmayın. Düzenli veteriner kontrollerini aksatmayın. Tüy ve deri bakımını düzenli olarak yaptırın. Köpeğinizi gerekenden fazla yıkamayın. Köpeğinizin yaşam alanının ve eşyalarının hijyenine özen gösterin. İletişim halinde bulunduğu diğer köpeklerin de en az sizinki kadar özenle bakıldığına emin olun. Bu sebeple yaz aylarında ekstra dikkatli olmak gerekmektedir.
Köpeklerde Uyuz Hastalığı Belirtileri
Kaşıntının genel bir uyuz belirtisi olabileceği düşünülse de Demodex türü uyuzda kaşıntı göze çarpmayacak kadar az olabilir veya direkt tespit edilmeyebilir. Buna ek olarak uyuzun türüne bağlı olarak bölge değişim gösterebilir. Bunun dışında köpeklerde görülen uyuz belirtileri derideki tüyler arasında gözüken kepeklenmeler, deride sertleşme, köpeğin kendine ait deri renginde matlaşmaya yönelik değişim, kaşıntı sebepli kanamalar veya yaralar. Hastalık 2 farklı formda vuku bulabilir bunlardan biri kırmızı renkli küçük küçük noktalar halinde kabartılardan oluşan püstüllü form diğeri ise kepekleri de içeren kepekli formdur. Uyuzun belirtileri genel olarak tipine göre değişir.
Sarcoptes etkili uyuz vücudun nispeten az kıllı veya hiç kıl bulunmayan bölgelerine yerleşir belirtileri aşağıdaki verildikleri sırada birbirini izlemektedir.
- Deride kızarıklık
- Deride kaşıntı
- Deri yüzeyinde kepeklenme
- Deri yüzeyinde kabuklanma
- Kıl dökülmesi
- Deride oluşan kıvrımlar
- Bazı durumlarda tüm vücut kepeklenmektedir. Deri esnekliğini yitirmektedir. Kaşıntı ileri düzeylere ulaşmaktadır. Ve bu sebeple deride yaralar oluşmaktadır.
Demodeks etkili uyuz her mevsimde görülebildiği gibi, 2 ile 12 aylık yavrularda daha sık görülür; yeni doğmuş köpeklere bu tip uyuz annelerinden geçmiş olabilir. Uzun tüy bu tip uyuzda dezavantajdır. Bu uyuzun en sinsi ilerleyen uyuz olduğunu ve tespit edilmesinin diğerlerinden çok daha zor olduğunu çünkü kaşıntının bu tip uyuzda çok az olduğunu veya hiç olmadığını unutmamalıyız bu sebeple de diğer belirtileri dikkatlice incelenip hastalık çok geç olmadan tespit edilmelidir aksi durumda tedavi 6 aya kadar uzayabilir.
Demodeks etkili uyuzun belirtileri:
- Deride hoş olmayan koku
- Kızarıklık
- Tüy dökülmesi
- Deride yaralar
- Deride kabuklanma
- Deride Kepeklenme
- Deri renginde değişim
Otodectes cytonis (kulak uyuzu) etkili uyuzun belirtileri:
- Kulaktan kabuklanma
- Kulak yolunda kabuk
- Kulak yolunun koyu renkte, irice bir sıvıyla dolması
- Kulakta kaşınma
- Kulak uyuzunun ilerlemesi durumunda, hastalığa sahip köpekte iç kulak iltihabı ortaya çıkabilir.
Cheyletiella etkili uyuz vakalarında görülen belirtiler:
- Deride kuru görünüm
- Deride kepek
- Bazen deri kalınlaşması
- Kaşıntı (Kaşıntı uyuza duyarlı köpeklerde bir başka deyişle genetik olarak yatkın köpeklerde daha çok gözlemlenebilir.)
Notoedres Cati çoğunlukla kedilerde görülen bir uyuz türü olsa da yavru köpekleri etkisi altına aldığı olabilir. Bu tip bir durumda aşağıda listelenen belirtiler gözlemlenir:
- Kaşıntı
- Tüy dökülmesi
- Deri kalınlaşmaları
Köpeklerde Uyuz Hastalığı Tedavisi
Her hastalıkta olduğu gibi tedaviden önce önlemek hem köpeğinizin bu hastalığı hiç yaşamamasına sebep olacak, hem çevreye bulaştırma ihtimalini sıfıra indirgeyecek hem de sizi iyileşme sürecinin yorgunluğundan kurtaracaktır bu sebeple de uyuz aşısının yaptırılması bir hayli önemlidir. Uyuz hastalığı ciddi bir hastalık olsa da tedavi edilebilen bir hastalıktır.
Pek çok hastalıkta olduğu gibi bağışıklık sistemine ve tedaviye gösterilen özen hastalığın daha çabuk ortadan kalkmasına sebep olur. Köpeklerde uyuz tedavisinde ilaçlı banyo, enjeksiyon gibi pek çok bilindik yöntem vardır. Ancak uyuz tedavisinin asıl belirleyicisi hastalığın ne derecede ilerlediğidir. Hastalığın ilerleyişi bağışıklık sisteminin gücü ile ters orantıda olduğu için uyuz olan köpeğin bağışıklık sistemini güçlendirme köpeklerde uyuz tedavisinin ayrılmayan bir parçasıdır. Buna ek olarak eğer varsa bakteri kaynaklı olduğu düşünülen deri iltihapları, enfeksiyonlar da tedavi edilmelidir. Köpeklerde uyuz hastalığında erken teşhis gibi hangi parazitin uyuza sebep olduğunu belirlemek de tedavi için oldukça önemlidir çünkü parazit değiştikçe tedavi yöntemi de değişir.
Demodeks etkili uyuz vakalar: Lezyonlu alan medikal ürünlerle yıkanır. Köpeğe oral yolla kullanılan ilaçlar verilmektedir. Ve birtakım enjeksiyonlar yapılmaktadır. Demodeks etkili uyuzun ayaklarda olanı en zor tedavi edilen uyuz tipidir.
Sarkoptes etkili uyuz vakalar: Bu tip uyuzda köpeğin cinsi ilaç seçimi için bir belirleyicidir. Köpeğe cinsine uygun ilaç verilir ve lezyonlu deriye solüsyonlar sürülür, antibakteriyel şampuanlarla hijyen sağlanır. Sarkoptes parazitinden kaynaklanan uyuz hastalığının tedavisi yaklaşık olarak 1 ay sürebilir. Bu tip uyuz insanlara da bulaşabileceği için tedavisinde dikkatli olmakta fayda vardır.
Cheyletiella (yürüyen uyuz) etkili uyuz vakalar
Belirlenen solüsyon ve antibakteriyel şampuan kullanılarak cheyletiella parazitinden kaynaklanan uyuza sahip olan köpek haftada bir kez olmak üzere dikkatlice banyo yaptırılması gerek. Ve lezyonlu deriye onarıcı etkili ilaçlar sürülmektedir. Birtakım ek enjeksiyonlarla tedavinin etkisi arttırılmaktadır. Bu tipteki uyuz vakalarının iyileşme süreci 2 ayı bulabilmektedir.
Otodectes: Kulak uyuzu olarak bilinen bu tür köpeklerde en sık görülen uyuz türüdür. İnsanlara da bulaşmaktadır. Tedavisinde kulaklar uygun kulak temizleyici ile iyice temizlenmesi gerek. Uyuza karşı etkili olan veterinerin önerdiği ilaç kullanılması şart. Bu ilaçlar doğrudan kulak uyuzuna etki etmektedir. Ve tedavi tamamlandıktan 2 hafta sonra kontrole gidilmesi gerek.
Notoedres: Bu tip uyuz vakalar daha çok kedilerde gözükse de köpeklerde de gözükme ihtimali vardır.
Her tip uyuzda ve aynı tip uyuzda dahi olsa farklı köpeklerde hangi ilacın kullanılacağı, ne sıklıkta kullanılacağı değişiklik gösterir. Bu yüzden daha önce uyuz atlatmış bir köpeğe uygulanan tedaviyi direkt olarak kendi köpeğinize uygulamaya çalışmayın; tedavide veteriner hekim gözetimi esastır.
Uyuz bulaşıcı bir hastalık. Bunun için her tip uyuz tedavisinde köpeğinizin yaşam alanını, yemek ve su kaplarını, oyuncaklarını özenle dezenfekte etmeniz gerek. Aksi halde tedavi sürecinin hızı sekteye uğrar. Tedavi sonuç vermemektedir.
Unutulmaması gerekir ki tedavi sırasında yapılan her şey yüksek hijyen kurallarına uygun yapılmalıdır ve tedavi esnasında kullanılan hiçbir malzeme gerekli dezenfekte işlemi yapılmadığı sürece tekrar kullanılmamalıdır.
Köpeklerde Uyuz Hastalığı Nasıl Bulaşır?
Uyuz türüne bağlı olarak zoonotik olabileceği için düşük bir ihtimalle de olsa köpekten insana bulaşma olasılığı vardır, bu sebeple en azından türünü öğrenene kadar önlem almanızda fayda var. Eğer sarkoptes etkili bir uyuz vakası olduğundan şüpheleniyorsanız köpeğinizdeki uyuzun size geçme olasılığı yüksektir bu sebeple oldukça dikkatli davranmalısınız.
Uyuza sebep olan bakteriler her köpekte olur. Her köpeğin bağışıklık sistemi ayrı olduğu için her köpeği farklı şekilde etkiler. Bu sebeple hiç uyuz belirtisi olmayan bir köpeğin güvenilir olabileceğini düşünerek eşyalarını kendi köpeğinizde kullanabilirsiniz ancak tam da her köpeğin bağışıklık sisteminin farklı olmasından dolayı ne derece güvenseniz de hiçbir köpeğin kendine ait özel eşyasıyla kendi köpeğinizin özel eşyalarını karıştırmamalısınız.
Köpeklerde Uyuz Hastalığı Öldürür mü?
Ne yazık ki gereken müdahaleler yapılmadığında köpeklerde uyuz hastalığı ölümcüldür. Ancak hastalığın hali hazırda bir tedavisi var. Ölüm riski daha çok hastalığın teşhis edilemediği dolayısıyla gereken tedavinin uygulanamadığı durumlarda mevcuttur. Ancak 1 yaşından büyük olan ergin köpeklerde ve bağışıklık sistemi kuvvetli olan köpeklerdedir. Tekrar dikkat etmek gerekir ki. Pek çok hastalıkta olduğu gibi kuvvetli bağışıklık sistemi uyuzda da hastalığın güçlü bir savaşçısıdır.
Köpeklerde Uyuz Hastalığı Hangi Irklarda Görülür?
Görece olarak kısa tüylü köpeklerde, örneğin Boxer, Bullmastiff, Fox Terrier, Boston Terrier, Bull Terrier, Brittany, Greyhound, Great Dane (Danua), Biggle, Siyah ve Açık Kahverengi Rakun Tazısı, Doberman daha az gözükür. Rottweiler cinsi köpeklerin hepsinde genel olarak uyuz hastalığına yatkındır. Golden Retriever cinsi köpek genel olarak derideki alerjik hastalıklara yatkındır, bu uyuza yatkınlıkla karıştırılmamalıdır. Köpeklerdeki uyuz hastalığının hangi ırkta daha çok görüldüğü uyuz hastalığının tipine göre de değişim gösterir. Örneğin; Canis cinsi köpeklerde demodeks tipi uyuzdan diğer ırklara göre yüksek derece etkilenirler. Bununla birlikte 2 ila 12 ay arasında henüz tüm aşıları tamamlanmadığı için bağışıklık sistemi düşük olan köpekle yavrularında görülme ihtimali daha yüksektir. Anne köpeğin gebe kalması durumunda yavrularına bulaştırmaması için uyuz hastalığı kontrol edilmesi şart.
Her hastalıkta olduğu gibi bu hastalıkta da tekrar ve tekrar belirtmek gerekir. Ayrıca aşı ve sağlıklı beslenme pek çok hastalığın önüne geçebildiği gibi uyuzun da önüne geçer.
Yorum (Yok)