Literatürde ikterus olarak bilinen sarılık hastalığı, kanda ve dokulardaki aşırı derecede sarı pigment birikimini ifade eder. Sarılık herhangi bir süre boyunca birçok dokuyu etkileyecek ve cilt de dahil olmak üzere çoğu vücut yüzeyinde sarılıklar meydana gelecektir. En kolay diş eti, sklera (gözlerin beyaz kısmı) ve kulak kepçesinde görülür. Pigmentli yani koyu renkte diş etlerine veya deriye sahip olan köpeklerde sarılığı tespit etmek zor olabilir. Sarılık hastalığının ardında yatan 3 ana neden vardır. Bunlardan ilki;
- Kırmızı kan hücrelerinin yok edilmesi: Kırmızı hücrelerin yıkım süreci hemoliz olarak bilinir. Kan damarlarında (intravasküler hemoliz) veya dalak ve karaciğerde (ekstravasküler hemoliz) meydana gelebilir. Hemoliz, bir yaralanmadan meydana gelen kanama sonucu ortaya çıkan kan kaybı anemisinden farklı olan hemolitik anemi adı verilen bir anemi türüne neden olur.
- Karaciğer hastalığı: Karaciğer hücrelerine zarar veren veya yok eden herhangi bir hastalık veya durum sarılık hastalığına neden olabilir.
- Safra kanalının tıkanması: Safra, safra kesesinde saklanır ve safra kanalı tarafından ince bağırsağın içine taşınır. Safra anormal derecede kalınlaşırsa, safra kesesinde safra taşları oluşursa, safra kesesi veya safra kanalları iltihaplanırsa veya karaciğer safra kanalları daralacak şekilde şişerse safra akışı engellenir.
Veterinerinizin, sarılığın ardında yatan olası nedenleri tespit edebilmesi için birtakım testler yapması gerekebilir. Köpekteki sarılık hastalığına kalp kurtları sebep oluyorsa, kalp kurtları kuluçka döneminde tespit edilmeyebilir (bu süre 9 aya kadar olabilir). Bununla birlikte veterineriz sarılık için başka nedenler bulabilir. Tam kan sayımı (CBC), kimya paneli, karın ve göğüs röntgeni, ultrason, biyopsi ve pıhtılaşma sürelerinin testi gibi çeşitli uygulamalar hastalığın teşhis aşamasında uzman veteriner hekim tarafından kullanılabilir.
Sarılık hastalığının tedavisi, hastalığın altında yatan nedene bağlıdır; nedeni tespit etmek zorlayıcı olabilse de veteriner semptomları hedef alacak ve önce semptomları azaltmak için tedavi uygulayacaktır. Bazı semptomlar sebebiyle köpek ciddi bir şekilde susuz kalırsa intravenöz sıvılara ve elektrolit tedavisine ihtiyaç duyulabilir. Veterineriniz net bir tanı koyduktan sonra sarılık hastası köpeğiniz için en iyi tedavi yöntemini belirleyecektir. Eğer hastalığın ardında yatan etken kalp kurtlarıysa veterineriniz köpeğinizi sivrisineksiz bir alanda izole etmeyi önerecektir.
Köpeklerde Sarılık Hastalığı Belirtileri
Köpeklerde sarılık hastalığının ana belirtisi olan sarı renk değişikliği, koyu renkli diş etleri ve cildi olmadığı sürece köpeğinizin kolayca saklayamayacağı, kendini belli edecek bir semptomdur. Köpeğinizde sarılık varsa, aşağıdaki alanlarda görülmesi muhtemeldir:
- Gözlerin beyaz kısmı
- Cilt
- Diş eti
- Kulak kapakları
- Renk değişikliği genellikle aşağıda belirtilen ek belirtiler tarafından eşlik edilir:
- Kusma
- İshal
- İştahsızlık
- Letarji
- Koyu idrar
- Sık sık idrara çıkma
- Aşırı susuzluk
- Kilo kaybı
- Görüntüde solukluk
- Dejenere olmuş zihinsel fonksiyon (İleri derece vakalar)
- Kanama (Genellikle karaciğer hastalığına işaret eder)
Köpeklerde Sarılık Hastalığı Tedavisi
Hastalığın tedavisi ardında yatan etkene göre değişiklik gösterir örneğin; eğer kırmızı kan hücrelerindeki yıkımdan dolayı meydana geliyorsa veterineriniz önce bu nedeni iyileştirmeye çalışacaktır. Daha spesifik bir örnekle; eğer köpeğinizde ehrilichiosis varsa, veterineriz bu söz konusu kene kaynaklı hastalığa karşı etkili bir antibiyotikle sarılık hastalığını tedavi edebilir, ayrıca köpeğin klinik durumuna göre ek tedaviler de verilecektir. Sarılık hastalığının ardında yatan etken kanserin sebep olduğu kronik karaciğer hastalığı ise köpeğinizin hayatta kalma şansını arttırmak için bu hastalığın tedavi edilmesi oldukça önemlidir. Veterineriniz söz konusu hastalığı tedavi ederken çinko seviyelerini ve lif birikimini azaltabilir, daha fazla iltihap oluşmasını engelleyebilir ve köpeğin durumuna bağlı olarak daha iyi hissetmesine yardımcı olacak ek tedaviler verebilir. Ek olarak köpeğiniz evde kullanılabilecek antioksidanların yanı sıra sadece enjekte edilebilir bir çözelti olarak verilebilen (örneğin; sepsis için antibiyotikler, sıvı birikmesi için diüretikler, iltihabı kontrol etmek için predzinon) ilaçlarla tedavi edilecektir.
Köpeklerde sarılık hastalığı tedavisinde, veteriner hekim tarafından teşhis edilen birincil hastalığı (sarılığa neden olan hastalık) tedavi etmeye ek olarak, karaciğeri korumak için birtakım antioksidanlar verilebilir. Ancak geçmişte evde hazırlanıp kullanılmış her antioksidan günümüzde onaylanmadığı için bu konuda veterinere danışmanızda fayda var.
Diyet değişikliği yapmanız elbette ki tek başına köpeğinizi iyileştirmek için yeterli olmayacaktır ancak verilen tedavi yöntemleri ile birlikte uygulandığında köpeğinizin daha hızlı iyileşmesine katkı sağlayabilir. Örneğin; karaciğer diyeti köpeğinizi hastalığı boyunca güçlü tutmak ve karaciğere mümkün olduğunca az stres sağlamak içindir. Günde beş küçük öğünden oluşan bir yeme düzeni genelde idealdir. Protein köpeğinizin diyeti için çok faydalıdır ancak süzme peynir ve yoğurt veriyorsanız bu gıdalarda tuz olmadığına emin olmalısınız ve köpeğinize yağlı et vermediğinize emin olmalısınız; yumurta ve balık köpekler için protein açısından idealdir. Lif; yulaf ezmesi gibi çözünür lif kaynakları, karaciğerin daha az çalışması için amonyağın köpeğinizin sisteminden çıkarılmasına yardımcı olur. Balık yağı; köpeklerinizin yemeklerine bir doz balık veya somon yağı ekleyebilirsiniz. Bu yağlar Omega-3 yağ asitleri bakımından zengindir ve karaciğerdeki iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir. Hindistan cevizi yağı; köpeğinize yardımcı olabilecek antibakteriyel ve antiviral etkiler sağlayabilir (orta büyüklükte bir köpek için bir çorba kaşığı hindistan cevizi yağı yeterlidir). Meyve; egzotik bir meyve olan papaya hem lezzetlidir hem de karaciğer de strese sebebiyet vermeden ek kalori sağlar; eğer köpeğiniz daha önce papaya yemediyse onları elinizle beslediğinizden ve köpeğinizin bu meyveyi beğendiğinden emin olun.
Elbette bu diyetleri de veterinerinize danışarak uygulamalısınız köpeğinizin sahip olabileceği özel durumlar diyetler için oldukça belirleyici olacaktır.
Köpeklerde Sarılık Hastalığı Nasıl Geçer?
Karaciğer hastalığının en yaygın nedenleri arasında viral veya bakteriyel enfeksiyonlar, toksik bitki veya kimyasalların yutulması, bazı ilaçlar, kanser, otoimmün hastalıklar ve bazı ırka özgü karaciğer hastalıkları yer alır.
Sarılık hastalığı, büyük bir olasılıkla karaciğerde olan bir iç sorunu işaret eder. Kalp kurdu dışında sarılığa neden olan diğer durumlar bulaşıcı değildir. Kalp kurdu diğer köpeklere sivrisinek ısırıkları sayesinde bulaşabilir; bir sivrisinek enfekte bir köpeği ısırarak bir köpekten diğerine kalp kurdu bulaştırabilir. Sarılığın ardında yatan nedeni belirlemek ve eğer kalp kurtlarından etkileniyorsa köpeği izole etmek önemlidir.
Köpeklerde sarılık hastalığı insanlara bulaşmaz çünkü kalp kurdu insanlara bulaşmaz. Bu sebeple sarılık hastası köpeğinizle içinizden geldiği gibi rahatça ilgilenebilirsiniz, onu yalnız bırakmanız gerekmez.
Köpeklerde Sarılık Hastalığı Öldürür mü?
Sarılık hastalığına sebebiyet veren birincil hastalık (sarılığa neden olan hastalık) tedavi edilmediği takdirde ölümcül sonuçlarla karşılaşılması ne yazık ki mümkündür. Ancak söz konusu durumların tedavisi vardır, tedavi edilmediği veya tedavinin yanıt vermediği durumlar ihmal veya geç teşhis kaynakladır.
Köpeklerde Sarılık Hastalığı Hangi Irklarda Görülür?
Köpeklerde sarılık hastalığı her ırktan köpeği etkileyebilecek olsa da bazı ırklar söz konusu hastalığı daha yatkındır, bunlar; Alaskan Malamute, Beagle, Basenji, Bedlington Terrier, Dalmaçyalı, Bichon Frise, Chihuahua, Cocker Spaniels, Doberman, Finnish Spitz, Irish Setter, Miniature Pinscher, Labrador Retriever, Poodle, Old Enlish Sheepdog, Scottish Terrier, Shar- Pei, Shetland Sheepdog, Skye Terriers, Springer Spaniel, West Highland White Terrier ırklarıdır.
Yorum (Yok)