Tatlı köpek dostlarımızın karşılaşabileceği hastalıktan biri de lupus hastalığıdır. Köpeklerde lupus hastalığı, otoimmün veya immün bir hastalık var. Pek çok hastalık gibi köpeklerde görülen lupus hastalığı tek bir tipte değildir. İki ana tipi vardır bunlardan biri; Sistemik Lupus Eritematozus, diğeri ise Diskoid Lupus Eritematozus (DLE)’dir.
Diskoid Lupus Eritematozus (DLE)
Kutanöz veya fasiyal lupus eritematozus olarak da bilinmektedir. Köpek dostlarımızın derisini, nazal planumunu, mukoza zarlarını ve/ veya diş etlerini etkileyebilen çeşitli formlara sahiptir.
Sistemik Lupus Eritematozus (SLE): Köpeğin dış dokularından çok daha fazlasını etkileyen bu lupus tipi, köpein iç dokularına saldırır ve bu sebeple birden çok vücut sistemini etkisi altına alarak işlevlerini sekteye uğratır. Bu tip lupus hastalığının kendini vücudun neresinde göstereceği tam olarak belirli değildir. Çeşitlilik gösterir. Fakat iç dokularına saldırdığı köpeğin çeşitli kaslarını, organlarını, cildini ve bunlardan fazlasını etkiler.
Köpeklerde Lupus Hastalığı
Söz konusu hastalıkta birden çok vücut yapısının etkilenmesi mümkün olduğu ve semptomlar değişkenlik gösterdiği için bu hastalıkların nedenini belirlemeye çalışmak için önerilen birden fazla test vardır. Örneğin; lupus hastalığın SLE formunu tespit edebilme optimum olan bir test yoktur. Bu sebeple veterineriniz SLE tanısını koyma için klinik semptomları inceler. Ve en az 3 farklı teste dayanmaktadır. Bu testlerden biri idrar tahlilidir. Çünkü SLE sıklıkla böbrekleri etkiler ve veterineriniz protein kaybını tespit etme ister.
Kırmızı ve beyaz kan hücreleri ve trombositlerde yaşanan değişikliklerin tespitini sağlar. Şişen eklemlere uygulanan sıvı analizi olur. SLE hastalığına sahip köpeklerde genellikle bulunan anormal beyaz kan hücrelerini göstermektedir. ANA Testi, spesifik antikorlar hakkında bilgi edinme için yapılan bir kan testidir. Bu testin pozitif çıkması SLE hastalığının varlığı anlamına gelmesi de yüksek olasılıklıdır.
Deri lezyonlarının biyopsisi ve histopatolojisi de SLE hastalığının tanısı için ek kanıtlar sağlar. Öte yandan DLE genellikle güneşe maruz kalan bölgelerdeki dağılımından ve plakların klinik görünümünden teşhis edilmektedir. Dikkatlice alınan bir anamnezden sonra kapsamlı bir muayene yapılması gerek. Ve DLE tanısı bu şekilde konulması şart. Tanı genellikle lupusun tipik özelliklerinin belirtildiği cilt biyopsisi ile doğrulanmaktadır. Arayüz ve periadneksiyal dermatit, foliküler tıkanma, atrofi ve yara izi olur. Doğrudan immünofloresan, DLE hastalığına sahip köpeklerin cildindeki lezyonlu bölgede genellikle pozitif sonuç verir.
Lupus hastalığının türleri olan Diskoid Lupus Eritematozus (DLE) ve Sistemik Lupus Eritematozus (SLE). Tedavileri konusunda her iki hastalığında kendine has tedavileri var. Ancak ortak olan birkaç nokta vardır. Bunlardan biri her iki lupus tipinde de köpeğinizi güneş ışıklarından korumanız gerek. Bu köpeğinizi evdeyken pencereden sızabilen güneş ışıklarından dahi korumanız gerek. Çünkü güneş ışıkları bazı durumlarda veteriner tarafından izlenmesi gerek. Bu durumda köpeğinizin güneş ışıklarından alamadığı vitaminlerin özellikle D vitaminin ek takviye sağlar.
Köpeklerde Lupus Hastalığı Belirtileri
Her hastalıkta olduğu gibi elbette de lupus hastalığında da gözünüze çarpan belirtiler olur. Sistemik lupus eritematozus, vücudun pek çok farklı bölümünü etkiler.
Ancak belli başlı belirtileri olmasına rağmen köpeklerde yaşanan SLE tipi lupus’u teşhis etmek zorlayıcı olabilir çünkü köpekten köpeğe değişen çok sayıda farklı semptomu olabilir. Lupus hastalığına yakalanan ve bu hastalığın teşhisi konan birçok köpeğin veterinere götürülmesinde ilk etaptaki sebep sahibinin küçük dostunun yaralı bir bacağa sahip olduğuna inanmasıdır nitekim veterinerle gerçekleşen görüşmede köpeğin lupus hastalığından muzdarip olduğu gerçeği ile yüzleşilir.
Köpeklerde yaşanan lupus hastalığı vücudun bir parçasına spesifik olarak saldırmayacağı yani hangi parçaya veya parçalara saldıracağı belli olmadığı için lupus belirtileri, hangi organların veya doku sistemlerinin söz konusu hastalıktan etkilendiğine bağlı olarak değişiklik gösterecektir. Belirtiler akut, kronik veya hem akut hem de kronik olabilir ve vakadan vakaya yoğunluk ve ciddiyet açısından farklılık gösterebilir. Ne yazık ki köpeklerde SLE lupusunun dış semptomları, dahili olarak meydana gelen ilgili organ yetmezliğinin göstergesidir. Yürüme ile ilgili sorunlar, lupusun kaslara saldırdığını, nörolojik sorunlar ise lupusun beyne saldırdığını gösterir.
Genel olarak görülebilecek belirtiler aşağıda listelenmiştir.
- Letarji
- İştah kaybı
- Ateş
- Eklemlerde şişme
- Eklemlerde ağrı
- Topallama (Bacak değiştirir.)
- Cilt kızarıklığı
- Ciltte incelme
- Deri ülserleri
- Dudak ülserleri
- Ciltte pigment kaybı (Genellikle kulaklarda, yüzde ve dudaklarda görülür.)
- Kürkün incelmesi
- Kürkün kaybı
- Lenf düğümlerinde büyüme
- Karaciğerde büyüme
- Dalakta büyüme
- Kas boyutlarının azalması
- Nöbetler
- Seğirme
Lupus hastalığındaki nörolojik semptomlar olan nöbetler ve seğirme, kedilerde köpeklere kıyasla daha sık gözlemlense de köpeklerde de kendini gösterme ihtimali vardır.
Köpeklerde Lupus Hastalığı Tedavisi
Hastalığın kendini hangi tipte gösterdiğine göre (DLE vs SLE) tedavi biçimi değişkenlik gösterir.
DLE tedavisi: DLE otoimmün bir hastalıktır. Bu nedenle tedavi, bağışıklık sisteminin baskılanmasını gerektirir. Her köpeğin tedaviye göstereceği yanıt köpekten köpeğe farklılık göstermektedir. Bu nedenle her köpek için özel bir tedavi uygulanması gerek. Bazı köpekler topikal ilaçlara iyi yanıt verir. Bu topikal ilaçlar takrolimus merhemi veya topikal steroid kremi içermektedir. Bazı köpekler için sistemik ilaç kullanmak gerek. Anti-inflamatuar etkisi için genellikle tetrasiklin (bir antibiyotik) ve niasinamid (Vitamin B3) kombinasyonu kullanılmaktadır. Bazı köpekler, siklosporin (Atopica™) veya düşük doz steroidler gibi daha agresif bağışıklık baskılayıcılara ihtiyaç duyar. azı durumlarda, tedaviden daha verimli etkiler alınması için hem topikal hem de sistemik tedaviler birlikte kullanılır.
Hangi tedavi kullanılırsa kullanılsın lezyonlar tamamen düzelene kadar tedaviye devam edilmesi yüksek derecede önemlidir. Nazal planumun normal rengini geri kazanması beklediğiniz derecede kolay olmayabilir bu süreç bazen aylar alabilir, ancak kabuklanma ve ülserasyonun çözülmesi iltihabın düzeldiğini gösterecektir. Köpeğinizde söz konusu hastalığın sebep olduğu bütün lezyonlar düzeldiğinde ve köpeğinizde artık yeni lezyonlar gözlemlemediğinizde; veteriner hekiminiz, köpeğinizin ilaçlarını hastalığın semptomlarını tekrar gün yüzüne gelmesini önleyecek en düşük etkili doza kadar kademeli olarak azaltmanıza yardımcı olacaktır. Şu belirtilmelidir ki köpeğinizin iyileştiğini görerek ilaçları kendiniz kısmamalı ve kesmemelisiniz.
Unutulmamalıdır ki güneş ışınları DLE’li köpekler için negatif etkiye sahip olabilir bu sebeple DLE’li köpeklerin güneşe maruz kalmaları mümkün olduğunca en aza indirilmelidir. Bu köpekler gündüz saatlerinde mümkün olduğunca kapalı ortamlarda tutulmalı, bazı köpeklerin camlardan dahi uzak tutulması gerekebilir veya camlar film kaplanabilir. DLE hastalığına sahip köpekler sabah erken veya akşam geç saatlerde yürüyüşe çıkarılmalıdır. DLE’li bir köpeğin kesinlikle açık havada barındırılması gerekiyorsa, köpeğin muhafazasının tamamen gölgeli olması önemlidir.
Lupus Hastalığı
SLE Tedavisi: SLE de bir lupus hastalığı olsa da tedavisi DLE ile benzer değildir. SLE tedavisinde İmmünsüpresif ilaçlar ana tedavi şeklidir. Steroidler, Azatioprin, Siklosporin, Siklofosfamid ve Mikofenolat, hepsi yaygın seçeneklerdir. Tedavi genellikle en az 6 ay sürer. Köpeğinizde bulunan lezyonları kontrol altına alma için ilaç dozu en düşük etkili doza indirilmektedir.
Topikal tedaviler, ikincil enfeksiyonları ve topikal immünosupresif ilaçları çözme için antibiyotik tedavisi gibi cilt lezyonlarına yardımcı olur. E vitamini ve omega yağ asitleri de cildi iyileştirmeye yardımcıdır. Eğer bu tedaviler durumu iyileştirmiyor aksine kötüleştiriyorsa köpeğinizi güneş ışığından kaçındırmalısınız. Köpeğinizi tıpkı DLE de olduğu gibi köpeğinizi korumak için onu genel olarak içerde tutması şart. Pencerelerden sızabilen güneş ışınlarından koruyun. Köpeklerinizi korumak için yeterli etkiye sahip güneş kremi kullanın ve dışarıdayken UV koruyucu giysiler giymelerini sağlayın.
İyileşme fonksiyonu görme haftalar ila aylar almaktadır. Ve SLE hastalığının tekrar kendini göstermesi yaygındır. Veterinerinizin önerdiği tedavi planını takip etmeniz gerek. Ve tedavide en başarılı sonuçlara ulaşma için köpeğinizin düzenli kontrollerini ihmal etmemeniz şart.
Köpeklerde Lupus Hastalığı Nasıl Bulaşır?
Köpekleri tehdit eden birçok bulaşıcı hastalık vardır ancak lupus hastalığının türleri olan, Diskoid Lupus Eritematozus (DLE) ve Sistemik Lupus Eritematozus (SLE) , her ikisi de hayvanlardan insanlara veya insanlardan hayvanlara buluşan bir hastalık değildir. Lupus hastalığının insanlarda da gözlemlenmektedir. Bu elbette doğru. Ancak bu hastalık köpekten bulaşma dışında farklı sebeplerden dolayı meydana gelir.
Köpeklerde Lupus Hastalığı Öldürür mü?
Köpeklerde görülen lupus hastalığının SLE versiyonu pek çok hastalık gibi erken teşhis şart. Ve gereken olumlu koşulların etkin tedavinin sağlandığı durumlarda yaşam süresi uzatılmaktadır. Veya iyileşme sağlanmaktadır. Ancak ne yazık ki tüm bunlara rağmen SLE hastası köpeğiniz maalesef ki ölme ihtimali vardır. SLE hastalığının etkisi altında olan köpeklerin yaklaşık olarak %40’ı hastalığa yakalanmalarını izleyen ilk yıl içerisinde vefat ederler.
Köpeklerde Lupus Hastalığı Hangi Irklarda Görülür?
Elbette her hastalıkta olduğu gibi lupus hastalığında da bazı ırklar yatkınlık gösterir. Genel olarak orta cüsseli bir yapıya sahip köpeklerden iri cüsseli köpeklere doğru söz konusu olan bu hastalığa karşı yatkınlığın arttığı söylenmektedir.
Daha spesifik olarak ise Afghan Hound, Beagle, Collie, Alman Çoban Köpeği, Irish Setter, Nova Scotia Duck Tolling Retriever, Eski İngiliz Çoban Köpeği, Kaniş ve Shetland Çoban Köpeği söz konusu hastalığa yatkın ırklardır. Hastalık genel olarak 5 ve sonraki yaşlardaki köpeklerde ortaya çıkma eğiliminde olsa da yaklaşık 6 aylık köpeklerde lupus hastalığı bildirildiği olmuştur. Bazı çalışmalar dişi köpeklere kıyasla erkek köpeklerin lupus hastalığına daha yatkın olduğunu öne sürse de bu konuda bilim dünyasının ortak paydaya vardığı kesin bir ifade mevcut olmadığı için böyle bir yatkınlık olduğunu söylemek doğru değildir.
Şunu belirtmekte fayda var ki yukarıda bahsi geçen köpek ırklarından birine sahipseniz, ufak semptomlarda da lupus hastalığının olup olmaması durumuna dair veteriner hekiminize danışabilirsiniz.
Yorum (Yok)