Alopesi sadece kafa derinizi veya tüm vücudunuzu etkileyebilecek, geçici veya kalıcı olabilecek köpeklerde rastlanan bir çeşit kellik hastalığıdır. Köpeklerde de görülebilen kellik hastalığı olarak anılan alopesi, bu küçük dostlarımızda da kısmi veya tüm vücudu içeren tüy dökülmesini ifade eder; bir başka deyişle köpeklerde kellik hastalığı, köpeğin tüylerinde eksiklikler olmasını veya hiç tüyü olmamasını ifade eder.
Köpeklerde kellik hastalığının pek çok nedeni olabilir; hastalık doğuştan olmuş ve dolayısıyla hayvan bu hastalıkla doğmuş olabilir. Köpeklerde kellik hastalığı kalıtsal olabilir veya olmayabilir; saç köklerinin gelişimindeki anormallikten kaynaklanan bu hastalık doğumda veya doğumdan kısa bir süre kendini gösterebilir.
Köpeklerde kellik hastalığının tedavi sürecinin başarıyla tamamlanabilmesi için ardındaki asıl nedenin ne olduğunun tespit edilmesi önemlidir. Köpeğinizde alopesi olmasına sebebiyet verebilecek olaylar travma, enfeksiyon, bağışıklıkla ilişkili hastalık veya endokrin sisteminde yaşanılan sorundan dolayı tüy köklerinde yaşayan anormallik, tüy folikülü iltihabı, köpeğinizin tükettiği bir yiyeceğe veya yaşam ortamında bulunan herhangi bir eşyaya karşı geliştirdiği alerji, köpeğinizin kendine uygun beslenme programına uymuyor oluşu veya direkt olarak kötü beslenmesi, birtakım parazitler ve pireler, bakteriyel cilt enfeksiyonları, hava değişimleri; bazı köpeklerde sonbahar aylarında tüy dökülmeleri yaşanabilir, şaçkıran olabilir.
Köpeğiniz için iyi bir şey yaptığınızı düşünürken de istemeden ona zarar verebilirsiniz, köpeğinizin tüylerini taramanız kesinlikle normal olmakla birlikte gereklidir ancak her şeyin fazlasının zarar olduğunu unutmamalısınız.
Doğumdan sonra kendini gösteren kellik hastalığında köpek normal bir kürkle doğar ancak zaman geçtikçe ve genç yetişkin bir köpek olduğunda düzensiz veya yaygın tüy dökülmesi meydana gelir. Tüy köklerine etki edebilecek herhangi bir rahatsızlık bu hastalığa sebebiyet vermiş olabilir. Bazı hastalıklar tüy folikülünü veya görüntüsünü tahrip edebilir ve tüylerin gelişimini engelleyebilir. Bazı hastalıklar ise travmaya sebep olarak bunun sonucunda dolaylı yoldan tüy dökülmesine sebebiyet verebilir.
Durumun başarılı bir şekilde tedavi edilebilmesi için altta yatan nedeninin belirlenmesi gerekir. Bir köpeğin saç dökülmesi varsa ve ayrıca bölgeyi aşırı kaşıyorsa, önce kaşıntı araştırılmalıdır.
Sonradan geliştirilen saç dökülmesi inflamatuar veya noninflamatuar olabilir.
Kıl gövdesinde veya folikülünde direkt olarak tahribat veya hasara neden olabilen hastalıklar arasında; bakteriyel, fungal veya paraziter enfeksiyonlar; derinin şiddetli enflamatuar hastalıkları bir takım cilt travmaları (örneğin; yanıklar) ve nadiren de olsa cıva, talyum ve iyodinin sebebiyet verebileceği zehirlenmeler. Bu rahatsızlıklar inflamatuar olma eğilimindedir.
Tüy büyümesini doğrudan engelleyebilen veya normal seyrinin hızını yavaşlatabilen hastalıklar arasında beslenme eksiklikleri (özellikle protein eksikliğinden kaynaklananlar), hipotirodizm benzeri hormonal dengesizlikler de bulunur.
Tüy dökülmesi geçici de olabilir, geçici olan tüy dökülmesi hamilelik esnasında, emzirme döneminde, şiddetli bir hastalık süresince veya şiddetli ateşten birkaç hafta sonra kendini gösterebilir. Geçici tüy dökülmesi, ciltte ikincil bir enfeksiyon olmaması durumunda inflamatuar olmama eğilimindedir.
Kaşıntı veya ağrı, sonradan kazanılmış inflamatuar tüy dökülmesinin yaygın bir nedenidir. Kaşıntı ve ağrıya sebep olan hastalıklar arasında ağırlıklı olarak enfeksiyonlar, parazitler ve alerjiler bulunur. Cilt kanseri de nadiren de olsa köpeklerde tüy dökülmemesine sebebiyet verebilir. Kötü bir şekilde takılan veya köpeğinize bir sebepten uygun olmayan tasmalar da lokal bir tüy dökülmesine neden olabilir. Sık gözlemlenmese de köpeğinizin tüylerini aşırı taramanız da tüy dökülmesiyle sonuçlanabilir.
Pek çok köpek sahibi, tatlı dostlarının çok fazla tüy dökmesini sorunundan yakınarak veterinere danışır, yardım ister ancak bu durumda yeni tüylerin doğal gelişimi ve sağlıklı bir şekilde büyümesi için eski tüylerin dökülmesinin de bu sürece eşlik ettiğini unutmamalısınız. Normalde de gerçekleşen tüy dökülmesi, tüylerin aşırı kaybına hatta bazı noktalarda kelliğe sebebiyet verirse anormal bir durum söz konusudur. Tüy dökülmesinin kellik hastalığı mı yoksa normal bir dökülme olduğunun anlamanın en etkili yolu dökülmeye kel bölgelerin eşlik edip etmediğine ve dökülmenin simetrik olup olmadığına dikkat edilmelidir.
Köpeklerde görülen kellik hastalığı (alopesi ) türlerini aşağıda sizler için listeledik:
Alopesi Areata: Bu tipteki kellik hastalığı herhangi bir iltihabı olmayan nadir bir oto- bağışıklık hastalığıdır. Genelde baş ve boyun bölgelerinde gözlemlenir.
Foliküler Displazi: Bu tip alopesi genelde sadece belli ırkları etkiler. Görünüşte sadece zayıf bir tüy tabakası kalır. Renk seyreltme alopesi ve foliküler lipidoz, foliküler displazinin spesifik formlarıdır ve genetik bir nedene bağlıdır.
Enjeksiyon Sonrası Alopesi: Belli başlı enjeksiyon tiplerinden sonra, bazı köpeklerde enjeksiyon bölgesinde alopesi gerçekleşebilir. Bu tip alopesi özellikle kuduz aşısı veya steroid enjeksiyonundan sonra gözlemlenebilir.
Kırpma Sonrasında Yaşanan Alopesi: Bazen köpeğin kürkü tıraş edildiğinde, kırpılan kürk tekrar büyümez. Bu tip alopesiye neyin neden olduğu tam olarak bilinmemektedir.
Model Kellik: Bu tip alopesinin de bilinmeyen bir nedeni olmakla birlikte Dachshunds gibi bazı köpek ırklarında gözlemlenir. Ek olarak sıklıkla cildin alt bölgelerinde hiperpigmentasyona sebebiyet verir.
Çekiş Alopesisi: Bazen köpeklerimizin başının üstündeki tüyleri şekillendirmek için bize tatlı gelen tokalar ve saç ipleri kullanırız ancak bunların kullanımı köpeğimizin saç köklerini çok fazla çekerse bu masum girişim de tüylerin dökülmesiyle sonuçlanabilir.
Pinnal Alopesi: Kulak bölgesindeki tüylerin giderek seyrelmesi nedeniyle bu bölgese tüy dökülmesine sebebiyet verir.
Köpeklerde Kellik Hastalığı Belirtileri
Alopesi belirtileri kademeli olabilir veya zamanla ortaya çıkabilir, bu belirtiler akut bir halde olabilir, ani kelliklere ve diğer semptomlara sebebiyet verebilir.
Köpeklerde kellik hastalığı belirtileri:
- Genel tüy dökülmesi
- Boğazda kuruluk
- Göz ve ağız çevresinde meydana gelen tüy dökülmesi
- Tüy dökülmesi olan yerlerde kellik yamaları
- Vücudun her iki tarafında aynı desende görülen simetrik tüy dökülmesi
- Ciltte kabuklanma
- Ciltte iltihaplanma
- Pullu deri
- Kaşıntı ve kaşınmadan kaynaklanan yaralar
- Renksiz, koyu veya gri renkteki cilt lekeleri
- Tüy dökülmesi olan bölgelerin etrafında yaşanan sızıntılar
- Tüy dökülmesi olan bölgelerin etrafında yaşanan kanama
Köpeğinizde yaşanan aşırı tüy dökülmesi kellik hastalığı dışında başka bir hastalığında semptomu olabilir bu sebeple köpeğinizde görülen tüy dökülmesinin kellik hastalığının olmadığına emin olsanız dahi uzman bir veterinere götürmeniz şarttır ki kellik hastalığı olmadığına emin olsanız dahi bu alanda uzman değilseniz ve yeterli kontrolleri yapabilecek yetkiniz yoksa doğru bir eylem değildir.
Köpeklerde Kellik Hastalığı Tedavisi
Tanı yollarından bu denli detaylı bahsetmemizin hastalığın doğru teşhis edilmesinin hastalığın tedavi sürecindeki başarıya direkt olarak bağlı olmasıdır. Bu sebeple öncelikle kellik hastalığında gereken tanının nasıl yapılacağından bahsedelim. Kellik hastalığının doğru tanısı için detaylı bir anamnez ve fiziki muayene gerekir.
Anamnezdeki önemli noktalar; hastalık şüphesini taşıyan köpeğin mensubu olduğu ırkın doğuştan veya kalıtsal olabilecek tüy dökülmesine yatkınlığı; şikayet edilen sorunların varlığı, süresi ve ilerleyiş biçimi bu şikayetlere kaşıntının eşlik edip etmediği, enfeksiyona dair kanıt ve söz konusu köpeğin genel sağlık sorunlarıdır. Fiziki muayene ise hem köpeğin derisini hem de genel sağlığını kapsar. Fiziki muayenede, veterineriz tüy dökülmesinin şeklini ve dağılımını kontrol eder bu sebeple sizin gözlemleriniz de önemlidir. Tüylerin, tüy kökünden dökülüp dökülmediğini veya kopup kopmadığını anlamak için incelenecektir. Veteriner hekiminiz ikincil cilt enfeksiyonlarının ve parazitlerin de belirtileri var mı diye kontrol edecektir bu sebeple köpeğin cildini kazıması ve olası parazitler için tüyleri taraması gerekebilir. Deri kazıntıları ve tarama işlemi esnasında elde edilen materyaller saklanıp, test için laboratuvara gönderilebilir, veterinerinizin doğru teşhis için laboratuvar testlerine ihtiyacı olabilir. Söz konusu laboratuvar testleri tüy dökülmesinin altındaki nedeni açıklamak için yeterli değilse cilt biyopsisi yapılır. Tüy dökülmesinin bakteriyel ve parazitik nedenlerini doğrulamak veya saç dökülmesinin inflamatuar veya kanserli nedenlerini belirlemek için cilt biyopsisine sıklıkla ihtiyaç duyulur. Eğer veterineriniz hormonal bir sorundan şüpheleniyorsa, kan ve idrar örneklerinin test edilmesini isteyebilir.
Cilt rahatsızlığının altında yatan nedeni belirlemek biraz zaman alabileceği için veterinerinizden köpeğinizin tüy dökülmesi sebebiyle yaşadığı semptomları veya kaşıntıyı gidermek amacıyla ilgili ilacın olduğu bir reçete yazmasını talep edebilirsiniz.
Doğru tanı sayesinde hastalığın ardındaki asıl sebep belirlenip doğru tedaviye başlanabilir. Nedene bağlı olarak parazit önleyiciler, antibiyotikler, mantar önleyiciler veya semptom geçirici başka ilaçlara ihtiyaç duyulabilir. Köpeğinizdeki oto-bağışıklık veya genetik sebeplerden kaynaklanan kellik hastalığını tedavi edebilecek bir tedavi yoktur ancak bazı semptomlar kontrol altına alınabilir.
Köpeklerde kellik hastalığının genetik veya otoimmün nedene bağlı versiyonlarını önlemek mümkün değildir. Ancak diğer türleri düzenli parazit kontrolleri, tüylerde çok sık aksesuar kullanmamak gibi önlemlerle önlenebilir.
Köpeklerde kellik hastalığı hava değişimlerine bağlı olarak, sonbahar aylarında köpeklerde meydana gelen tüy dökülmeleri geçicidir. Söz konusu esnada dökülen tüyler tekrar çıkar ancak bu yeniden çıkma 6 ayı hatta bazen 12 ayı bulabilir.
Köpeklerde Alopesi Hastalığı Nasıl Bulaşır?
Tüy dökülmesinin kendisi bulaşıcı değildir, ancak köpeklerde kellik hastalığının bazı nedenler bulaşıcı olabilir. Bu bulaşıcı nedenler; parazitler, bakteriyel enfeksiyonlar veya mantar enfeksiyonları olabilir bu tip enfeksiyonlarla diğer evcil hayvanlara bulaşabilmekle birlikte bazıları insanlara da bulaşabilir. Köpeğinizi bulaşıcı hastalıklardan korumak için mama kabı, su kabı gibi özel eşyalarını başka köpeklerle paylaşmadığından ve kendisinin başka köpeklere ait şahsi eşyaları kullanmadığından emin olmakla birlikte aşılarını köpeğinize ait olan veteriner hekim tarafından önerilen aşı takvimine uygun bir şekilde düzenli olarak yaptırmalısınız.
Köpeklerde Kellik Hastalığı Öldürür mü?
Köpeğinizde kellik hastalığı ölümüne sebep vermez. Ancak bazı durumlarda saç dökülmesi köpeklerde aşırı steroid hormonlarının ürettiği bir hastalık olan Cushing Sendromu adı verilen durumdan kaynaklanıyor olabilir. Ne yazık ki bu sendrom gereken tedavinin uygulanmaması durumunda ölümle sonuçlanabilir.
Köpeklerde Kellik Hastalığı Hangi Irklarda Görülür?
Köpeklerde kellik hastalığının hangi ırkta yaygınlık gösterdiği kellik hastalığının türüne göre değişkenlik gösterir.
Kellik hastalığının türlerine göre, hangi ırkların söz konusu hastalığa yatkın olduğunu aşağıdaki listede bulabilirsiniz.
Foliküler Displazi: Miniature Pinschers,Yorshire Terriers, Whippets, Siberian Husky, Shih- Tzus, Newfoundlands, Schippe, Chesapeake Bay Retrievers, Chihuahua, Chow Chow, Curly Coated Retrievers, Dachshunds, Doberman Pinchers, German Shorthaired Pointers, German Wirehaired Pointers, Great Dane, Irısh Setters, Irısh Water Spaniels, Italian Greyhounds, Poodles, Portuguese Water Dogs, Shetland Çoban Köpekleri, Rottweilers, Salukis, Schipperkes, Whippets
Pinal Alopesi: Boston Terriers, Chihuahua, Dachshunds, Italian Greyhounds, Whippets
Kırpma Sonrasında Yaşanan Alopesi: Labrador Retriever, Keeshonds, Alaska Malamutes, Chow Chow, German Shephers, Samoyeds, Siberian Huskies
Model Kellik: Whippets, Portoguese Water Dogs, Manchester Terriers, American Water Spaniels, Grey Hounds, Boston Terriers, Boxer, Chihuahua, Dachshunds, Italian Greyhounds
Enjeksiyon Sonrası Alopesi: Yorkshire Terrier, Bichon Frises, Shih- Tzus, Silky Terriers
Son olarak hava değişimi dolayısıyla yaşanan tüy dökülmelerine en yaygın ırklar Bulldoglar, Dobermanlar ve Staffordshire Bull Terrierler ırkı köpeklerde yaygındır.
Yorum (Yok)