Köpeklerde delibaş hastalığı halk arasında dönmeç olarak bilinir. Parazit hastalığının etkisi köpekle beraber çevresindeki diğer hayvanları ve doğrudan olmasa da insanları da etkiler. Köpeklerin dışkılarında köpek tenyası olarak bilinen Tania Multiceps larvası bulunur ve bu larvayı yiyen tüm hayvanlarda hastalanır. Delibaş hastalığı ile ilgili tüm detaylar yazımızda.
Delibaş Hastalığı Belirtileri
Delibaş hastalığı ülkemizde çok sık görülen bir hayvan hastalığıdır. Parazitler sinirleri etkiler ve hayvan dengesiz ve belirsiz hareketlerde bulunur. Köpekler’de delibaş hastalığı kuru et yiyen hayvanların bağırsaklarında ortaya çıkar. ‘Multiceos’ adı verilen tenyalar köpeğin bağırsaklarına yerleşir. Genç larva tenyalar ise dışkı yoluyla atılır. Bu dışkıyı yiyen hayvanlarda ise yine aynı sorun meydana gelir ve hayvandan hayvana dağılma olasılığı çok yüksektir. Bu hastalık sadece köpeklerde değil kurt, çakal ve tilki gibi hayvanlarda da görülür. Hastalık fark edilmezse kısır bir döngü başlatır ve delibaş hastası olan köpeğin çevresinde ki diğer köpeklerde hastalanır. Delibaş hastalığı belirtileri:
- Vücuda tenya paraziti alındığında 4 hafta içerisinde köpekte durgunluk başlar. Sağa sola doğru anlamsız hareketlerde bulunduğu gibi olağan dışı hareketlerde bulunur.
- Geceleri diş gıcırdatmaya başlarken ileri safhalarda sürekli diş gıcırdatma hali görülür.
- Bu süreç parazit larvasının vücut içindeki hareket ettiği dönemdir ve dışarıdan tanısını koymak mümkün değildir.
- İlk 3 ay hiçbir belirti göstermeden hastalık ikinci evresine geçir yapar. Bu dönemde ani bir şekilde ölümler yaşanabilir.
- Beynine yerleşen bu larva büyümeye başlar ve büyüdükçe beyine baskı yapar.
- Beyninde baskı olan hayvan kendi etrafında dönebilir.
- Yürümesi dengesizleşir ve başını sürekli bir yere sabitlemeye çalışır.
- Başı her zaman öndedir ve ağzı boşken sürekli bir şey yiyormuş gibi hareketlerde bulunur.
- Bu belirtiler larvanın yerleştiği bölgeye göre değişiklik gösterir. Yeme ve içmesinde herhangi bir değişiklik yoktur.
Köpeklerde delibaş rahatsızlığı bir iç parazittir ve parazitler can dostunuz için çok tehlikelidir. Fark edildiğinde hemen müdahale edilmesi için veteriner hekime götürülmesi gerekir. Yavruluktan itibaren iç parazitler için köpeğinize düzenli aşı yaptırarak olası hastalıklara karşı koruyabilirsiniz. Köpeklerde çok sayıda iç parazit hastalığı bulunur. Bu parazitler vücudun farklı yerine yerleşirken en tehlikesi beyne yerleşmesidir. Bağırsaklarına yerleştiğinde ismi bağırsak kurdu olarak bilinir. Tenya, kıl kurdu, askarit, kalın bağırsak kurtları gibi çeşitlenebilir. İç parazitler köpeklerde kansızlık ve zehirlenmeye yol açtığı için hayatını tehdit edebilir. Dışardan hiçbir semptom göstermese de köpeğinizde delibaş hastalığı olabilir. Herhangi bir belirti vermek zorunda değildir ve sadece veteriner hekim muayenesinde anlaşılabilir. Tüm bunların yanında aşağıdaki belirtiler var ise köpeğinizde iç parazit olduğunu düşünerek acil veteriner hekime götürebilirsiniz. Köpeklerde iç parazit belirtileri:
- Karın şişliği yaşaması: evcil hayvanınızın karnında şişlik varsa sahipleri ilk olarak kilo aldığını düşünür ve mutlu olur. Ancak karnın şişkinliğinin tek sebebi kilo değildir. Delibaş hastalığı gibi iç parazitlerde karnında şişlik yapar ve veterinere muayene edilmesinde yarar vardır.
- Sık sık gaz çıkarma ve ishal: İç paraziti olan köpekler sindirim sistemi sorunları yaşar. En belirgin özelliği ise ishaldir. Yavru köpeklerde çok sık görülen ishal yetişkin köpeklerde kendini çok sık gaz çıkarma olarak da gösterebilir. Köpeğiniz dışkısı olması gerekenden farklı ise önce takibe alın geçmiyor ise en kısa sürede veteriner hekime götürün. Delibaş gibi bir iç parazit yaşama riski kuvvetlidir.
- Sümüklü ishal: Sindirim sistemi sorunu yaşayan köpeklerin dışkısı kanlı ve mukuslu olabilir. Parazit bağırsaklarda kanamaya neden olduysa dışkısında kan veya sümüklü yapı gözlenir.
- Anemi: Parazitler köpeklerde kansızlığa neden olur. Köpeğinizde kansızlık olup olmadığını anlamanın en kolay yolu diş etleridir. Solgun ve açık renk diş etleri var ise kansızlık yaşadığını düşünebilirsiniz. Aneminin sebeplerinden biri de delibaş hastalığıdır.
- Kilo kaybı: Köpeğinizde delibaş hastalığı besinlerin emilmesini azaltır ve köpek yemek yemesine rağmen kilo verir. Özellikle ileri evre iç parazit rahatsızlıklarında köpek kısa sürede ciddi kilo verir.
Ayrıca tüy dökme, tüylerinin sertleşmesi, tüylerinin matlaşması, iştahsızlık ve huzursuzluk delibaş hastalığının diğer belirtilerindendir. Evcil hayvanlar parazitlerden çok etkilenir ve tedavi edilmezse ciddi sağlık sorunları yaşanmasına neden olur.
Delibaş Hastalığı Tedavisi
Köpeklerde delibaş hastalığı tedavisi için %100 sonuç veren bir tedavi yöntemi yoktur. Eğer parazit beyine yerleşirse beyinde oluşturduğu tahribatın geri dönüşü yoktur. Ancak delibaş hastalığı köpeklerde genellikle sindirim sistemine yerleşir. Köpeklerde delibaş hastalığına neden olabilecek etkenler için tenya mücadelesi için diğer hayvanlarda da kullanılan Preziquantel adı verilen ilaç verilir. Köpeklerin dışkılarından diğer hayvanlara da bulaştığı için delibaş hastalığı tedavisi büyük önem taşır. Köpeğinizde parazit olduğunu düşünüyorsanız öncelikle evinizde başka bir evcil hayvanınız var ise hasta olan köpeğinizi koruma altına almanız ve diğer köpeklerden ayırmanız gerekir. Parazit şüphesi yaşıyorsanız öncelikle evcil hayvanınızı dış parazit ise ilaçlamalı iç parazit ise hemen acil veteriner hekimine götürerek test yaptırmalısınız. Hekim kan testleri, dışkı kontrolü ve hayvanın belirtilerine dikkat ederek teşhisi koyar. Veteriner hekim köpeği iç parazitlere karşı korumak için üç ayda bir anti parazit ilacı verebilir veya enjekte şeklinde uygular. Aşı tarihlerine uyulmaz ise köpeğinizde yassı kurtlar olarak bilinen tenyalar oluşur. Tenyaların tedavi süreci uzun ve önemlidir. Bağırsaklarına yerleşen tenya ilaç tedavisi ile temizlenir. Bu süreçte hayvan hareket halindeyken bile dökülmeye başlar. Beyaz renkli tenyalar döküldüğü yerden temizlenmediği müddetçe tam olarak bir iyileşmeden söz edilemez. Hem hayvanın hem de hayvanın yaşadığı ortamın tenya tamamen vücuttan çıkarılana kadar temizlenmesi çok önemlidir. Birçok hayvan severin en korktuğu iç parazit şeklidir ve delibaş hastalığına yol açtığı için önemlidir. Barınaklarda ki hayvanlarda veya doğada yaşayan köpekler için ne yazık ki tedavisi daha zordur. Ayda bir kez ilaç verilerek hastalığa karşı önlem alınılmaya çalışılır ancak hayvanların genel hareketleri incelenemediği için birbirine bulaştırma olasılığı çok yüksektir. Evinizdeki diğer evcil hayvanlarınızda da delibaş hastalığı var ise hepsini birbirinden ayırın ve tedavi sırasında hayvanların temasını engelleyin. Veteriner hekim ileri vakalarda klinikte bakımını da yapabilir.
Delibaş Hastalığı Nasıl Geçer?
Köpeklerin anüs bölgesine yerleşen parazitler hayvanı ishal yapar ve iştahını azaltır. Köpeğin gezdiği her yerde beyaz parazitler gözle görülebilir. Bu parazitlerin hayvandan ve dökülen yerden temizlenmesi gerekir. Köpeklerde delibaş hastalığı tedavi edilmediğinde yaşam kalitesini düşürür ve köpeği yavaş yavaş ölüme götürür. Delibaş hastalığı nasıl geçer? Öğrenmek için öncelikle köpeğinizi veteriner hekime götürerek seviyesini öğrenmeniz önemlidir. Hekim hayvanın durumuna göre ilaçla tedaviye başlar. İç paraziti incelemek için gerekli görürse kan testleri veya MR uygulaması yapabilir. Size hastalık konusunda gerekli tüm bilgileri vererek ilaçların etkisiyle larvanın vücuttan atılmasını sağlar. Burada hayvan sahibine büyük bir görev düşer. Köpeğini ve köpeğinin yaşadığı ortamı sürekli temiz tutmak zorundadır. Aksi halde ilaçlar tam olarak bir iyileştirme gerçekleştiremez. Parazitler dökülürken beyazdır ve temizlendikten sonra evde uzun süre tutulmadan hemen evin dışarısına korunaklı ve kapalı bir şekilde atılmalıdır. Aksi takdirde dışarıdan bir hayvanın teması ile masum bir cana köpeğinizden hastalık bulaştırabilirsiniz. Sokaktaki dostlarımız bu konuda daha şanssızdır ve bilmeden ölümüne sebep olabilirsiniz. Delibaş hastalığı için hekimin üç ayda bir yapacağı parazit önleyici tedavisine giderek köpeğinizi sadece delibaş hastalığına karşı değil diğer parazitlere karşı da koruyabilirsiniz.
Delibaş Hastalığı Öldürür Mü?
Can dostunuzda bir iç parazit bulunuyor ise onu yavaş yavaş ölüme götürecek süreci başlar. Delibaş hastalığı öldürür mü? Öğrenmek istiyorsanız eğer köpeğiniz tedavi edilmez ise zamanla hiç yemek yemeyecek ve zayıflayarak ölecektir. Bağırsaklara yerleşen bu parazit köpeği önce ishal yapar ve yediği besinlerin ona yaramasını engeller. Hayvan besin eksikliği yaşarken gerekli kadar vitamin ve mineral de alamaz. Zayıflamaya başlar ve bağışıklık sistemi zayıflamaya başlar. Bağışıklık sisteminin zayıflaması onu diğer hastalıklara karşı da savunmasız bırakır ve hayatının geri kalanını hasta ve yorgun geçirir. Delibaş hastalığı tedavisi mümkün olan hastalıklardan biridir ve özellikle kırsal kesimde halen büyük bir risk oluşturmaktadır. Hayvancılıkla uğraşan kişiler bu hastalığın kontrolünü uzun yıllardır sağlamak için mücadele eder. Kuru et yiyen köpeklerde çok sık rastlanır ve bu hastalık diğer hayvanlara yayılarak tüm çevredeki hayvanlara bulaşır. En kolay bulaşma yolu dışkıdır. Parazit larvası dışkıya yerleşir ve diğer hayvanların bu dışkıyla temasında diğer bir vücuda geçer. Oldukça korkutucu olan bu hastalık sadece köpekler için değil tüm hayvanlar için risktir ve ölüm riski bulunur. Köpeğinizin aşılarını zamanında yaptırarak delibaş hastalığına karşı doğal bir koruma kalkanı oluşturarak hayatını daha iyi sürdürmesini sağlayabilirsiniz. Aşısız olan köpeklerde çok sık karşılaşır. Uzun süre tedavi görmeyen köpek vücudunda ki parazitin onu güçsüz bırakmasından ötürü ölebilir.
Delibaş Hastalığı Hangi Irklarda Görülür
Delibaş hastalığı tüm köpek ırkları için bir tehdittir. Hayvanların ırkları fark etmeksizin bağırsak yapıları ve çalışma prensipleri aynıdır. Bu iç parazit hayvanın bağırsağına yerleşeceği için ırksal bir ayrım yoktur. Delibaş hastalığı hangi ırklarda görülür öğrenmek istiyorsanız yaygın olarak sokakta çok vakit geçiren ve özellikle bekçi özelliği olan hayvanlar görülür. Ülkemizde delibaş rahatsızlığını yaşayan birinci ırk kangaldır. Kangal köpekleri kırsal kesimde sürü koruma görevini üstlenir ve doğada çok fazla vakit geçirir. Aşıları zamanında yapılmadığında ise sadece delibaş için değil tüm iç ve dış parazitlere karşı korunmasızdır. Evinizde evcil hayvanınızda delibaş yaşanma riski düşüktür. Çünkü genelde vaktini evde ve temiz bir ortamda geçirir. Ancak dışarıda egzersiz yaptığı bir dönemde hasta olan bir köpeğin dışkısına temas ederse yaşanma ihtimali güçlenir. Aşısı yok ise kuvvetle ihtimal ırkı fark etmeksizin hastalığa yakalanır. Bu yüzden evcil hayvanınız bu hastalığa %100 yakalanmaz diye bir ihtimal olmadığı için her zaman temkinli ve dikkatli davranılmasında yarar vardır. Doğada serbestçe dolaşan sokak hayvanları ve kırsal kesimde bekçilik yapan hayvan ırklarında yaşanma olasılığı genetiğinden değil yaşam koşullarından ötürü daha fazladır. Delibaş hastalığına dişilerin erkeklere oranla yakalanma riski daha yüksektir. Hamile köpekler delibaş hastası ile doğumda yavrunun ölme riski de çok kuvvetlidir.
Evcil hayvanınızı iç ve dış parazitlere karşı korumak için hayvanın temizliğine önem gösterdikten sonra yaşadığı yeri de her zaman temiz olmalıdır. Veteriner hekimin belirlediği zamanlarda aşı takvimine uyarak onu iç ve dış parazitlere karşı koruyabilirsiniz. Dostunuzu bu hastalıktan korumak için tanımadığınız evcil hayvanlarla çok fazla temas ettirmemek korumak için etkili yollardan biridir.
Yorum (Yok)