Adrenal bezlerin salgıladığı glucokortikoid ve mineralokortikoid seviyesinin düşmesi ile ortaya çıkar. Köpeklerde addison hastalığı hipoadrenokortizm olarak adlandırılmaktadır. Böbreklerin yakınında yer alan adrenal bezleri hormon üretimini etkiler. Vücut tarafından doğal olarak üretilmektedir. Hormonlar glucokortikoid ile mineralokortikoid hormonlarıdır.
Böbrek üstü bezleri tarafından yaşamı sürdürme için gerekli. Hormonların yeteri kadar üretilmemesi halinde ortaya çıkar. Addison hastalığı kronik bir endokrin sistem bozukluğudur.
En yaygın nedeni bağışıklık sisteminin vücudun kendi dokusuna saldırması. Bu durum böbrek üstü bezlerine zarar vermektedir. Başarısız olmasına neden olur. Aynı zamanda tümör, travma ya da enfeksiyon gibi nedenlerdir.
Hastalığın nedenleri içerisinde hipofiz bezinin adrenal bezi uyaran adrenokortikotropik hormonu salgılamaması da yer alır, hipotalamus böbrek üstü düzenleyici hormonlar üretemez. Beyinde bulunan hipotalamus ve hipofiz bezi iltihaplanma, tümör ya da yaralanma durumunda başarısız olur.
Cushing hastalığı tedavisi için alınan ilaçlar aşırı derecede adrenal hormon üretimini neden olur, bazı durumlarda eski de olsa da yaşanan bu süreç hormonların yetersiz üretimini sebep olabilir böylelikle Addison hastalığı görülür.
Tüm bunların yanı sıra steroid ilaç tedavisi görülmesi ve ilacın aniden kesildiği tedavi sonrasında da hastalık gelişir, genç ve orta yaşlı dişi köpeklere etkiler.
Köpeklerde Addison Hastalığı Belirtileri
Addison hastalığı tanısı konulan köpeklerde şiddetli gastroenterit ataklar gelişir, vücudun kondisyonu yavaş yavaş kaybedilmeye başlar, strese neden olur ve iştahsızlık boy gösterir.
Kalpte ve dolaşım sisteminde sorunlara neden olduğu gibi böbrekleri etkiler. Köpeklerde addison hastalığı belirtileri arasında öne çıkanlar;
- Depresyon ya da uyuşukluk.
- Anoreksiya ya da iştahsızlık.
- İshal ya da kanlı dışkı.
- Kusma ve kilo kaybı.
- Dehidrasyon ya da artan susuzluk.
- İdrara sık çıkmak.
- Zayıf nabız ve düzensiz kalp atış hızı.
- Düşük vücut ısısı ve titreme.
- Alopesi olarak adlandırılan kıl dökülmesi.
- Addison krizi olarak bilinen çöküş.
- Karın ağrısı.
- Cilt hiperpigmentasyonu.
- Kas zayıflığıdır.
Çok çeşitli semptomlar gösterdiğinden dolayı köpeklerde addison hastalığı teşhisi son derece zordur, semptomlar çoğu zaman artarken çoğu zaman kaybolabilir. Birçok farklı hastalıkla birbirine karıştırıldığı ondan dolayı teşhisi için birçok farklı tahlil yapmak gerekebilir.
Oldukça yavaş gelişen bir hastalık olmasından dolayı semptomların ortaya çıkması çoğu kez belirgin değildir bu yüzden hastalık gözden kaçırılıyor. İyi gözlemlemek ve çıkan semptomları değerlendirmek bu noktada önem kazanır.
Addison hastalığından steroid hormonları da etkilenir, steroid hormonları glikoz üretimini, kan basıncını ve metabolizmayı düzenler, protein ve yağları parçalar, kırmızı kan hücrelerinin oluşumunu uyarır, iltihabı önler ve strese karşı koyma yeteneğini güçlendirir.
Köpeklerde Addison Hastalığı Tedavisi
Köpeklerde Addison hastalığı ancak akut bir aşamaya ulaştığında ortaya çıkar bundan dolayı köpeklerde şok ve çökme gibi yaşamı tehdit eden semptomlar yaşanır. Hastalığın teşhisi genellikle Addison krizi meydana geldiğinde konulur, kriz stabil olduğunda veteriner hekim tarafından bir dizi test yapılması gerekir.
Ancak bu şekilde çöküşün nedeni belirlenmesinin yanı sıra aynı zamanda hastalığı ekarte etmek söz konusu olur. Hastalıktan şüphelenilmesi halinde köpeğe kan testi ile birlikte tam bir biyokimya yapılması gerekir, idrar tahlili de teşhis için önemlidir.
Hastalığın teşhisinde annemi, olağandışı sodyum, kalsiyum ve kandaki klorür seviyeleri ile yine olağandışı üre ve potasyum seviyeleri de önemli belirtidir. Aynı şekilde düşük idrar konsantrasyonları da hastalık için belirti sayılmaktadır. Veteriner hekim köpeğin kalbinde değişiklik olup olmadığını kontrol eder.
Hastalığın kesin olarak tespit edilebilmesi için veteriner hekim kortizon konsantrasyonu uygulamadan önce adrenal bezlerin işlevini kontrol eder. Yaşanan Addison krizinin atlatılması veteriner hekimler tarafından köpeklerde addison hastalığı tedavisi için uygulanan ilk yöntemdir.
Krizin atlatılabilmesi için köpeğin hastaneye yatırılması, semptomların kontrol altına alınması ve doğal olarak yoğun bir tedavi sürecine girmesi gerekir. Köpek stabil hale gelir. Daha sonra veteriner hekim tarafından hormon replasman ilacı verilmektedir. Hastalığın tedavisinde genellikle birden fazla ilaç kullanılmaktadır.
Addison Hastalığı
Her gün uygulanan steroidler ile birlikte her ay uygulanan mineralokortikoidlerin yanı sıra her yıl kan testleri yapılır ve kullanılan ilaçların hastalığın iyileşmesini de işe yarayıp yaramadığı incelenir.
Addison hastalığı tam anlamı ile iyileştirilemez, köpek yedek hormon aldığından dolayı hayatının geri kalan sürecinde stresli dönem geçirir bu yüzden hormon dozlarının çok iyi ayarlanması gerekir.
Hayvan sahibi veteriner hekime danışmadan kesinlikle hormon ilaçlarını kendi başına ayarlamamalıdır çünkü bu durum köpeğin hormonlarında başka dengesizliği tetikler. Hastalığın tedavisinde belirtilen dozu bulabilmek için zaman gerekir dolayısıyla hayvan sahiplerinin buna hazırlıklı olması ve veteriner hekimi sık sık ziyaret etmesi önem kazanır.
Veteriner köpeğin hormonlarının yanı sıra aynı zamanda elektrolit seviyelerini de ölçme imkânına sahiptir. Tüm bunların ardından köpeğin alması gereken hormon replasman enjeksiyonu ile birlikte reçete edilen ek ilaç protokolü belirlenir. Uygun tedavi ve ilaç ile Addisonhastası köpekler uzun bir yaşam sürebilir.
Köpeklerde Addison Hastalığı Nasıl Geçer?
Kolay tespit edilemeyen köpeklerde addison hastalığı genellikle belirli bir kan testi ile belirlenmektedir. Tedavide hastalığın sürecine bağlı değişimler yaşanmaktadır. Köpeklerin büyük bir bölümünde tedavi için kortikosteroidler gibi ilaçlar alınmaktadır.
Doğru teşhis edildiğinde tedavi edilmektedir. Ancak ömür boyu tedavi gerektiren bir süreçtir. Bazı köpekler aylık olarak ilaç alması şart. Dolaşım sisteminin çökmesinden dolayı ani şoka girmesi söz konusudur.
Köpeklerde Addison hastalığı nasıl geçer? Hastalığın tanı ve tedavisinde izlenen süreç hekim tarafından kontrol altında yürütmektedir.
Ancak hastalığın gerçek nedeni henüz bilinmeyen bir durumdur. Herhangi bir nedenden dolayı böbrek üstü bezlerinin düzgün çalışmaması vücudum glükokortikoid ile birlikte mineralokortikoidler, kortizol ve aldosteron üretme yeteneğini kaybeder.
Bu durum çok sayıda semptoma neden olur, hastalığın şiddetli yaşandığı durumlarda köpek ölümleri gerçekleşir. Ya da köpekte dehidrasyona ve hayati organlarda ciddi sorunlara sebep olur.
Köpeklerde Addison Hastalığı Öldürür Mü?
Adrenal bezlerin çok fazla hormon üretemediğinde ortaya çıkar. Hiperadrenokortizm ya da cushing hastalıklarına göre çok daha az görülmektedir. Addison hastalığının köpeklerde belirtileri yavaş yavaş ortaya çıkar.
Hastalığın belirtileri genellikle iştah kaybı olur. Ayrıca ishal, kusma, yavaş kalp hızı, artan susuzluk olur. Dışkıda kan, uyuşukluk, titreme ve çöküşten ibarettir. Çoğu zaman semptomlar köpeğinin Addison krizine girdiği ana kadar anlaşılmaktadır. Bu yüzden ölümcül olur.
Hastalıktaki kronik form köpeklerde strese bağlı semptomları kışkırtır, kriz yaşayan köpeğin hastaneye yatırılması gerekir. Aynı zamanda intravenöz sıvılara ihtiyacı vardır.
Addison hastası bir köpek ile normal bir köpeğin yaşamdan beklentisi aynıdır. Sadece hasta olan köpeğin hayatının geri kalan sürecinde hormon alması gerekir.
Köpeklerde Addison Hastalığı Hangi Irklarda Görülür
Birçok köpek ırkı Addison hastalığından etkilenmektedir. Ancak bazı köpek ırkları daha yatkındır.
- Kaniş.
- Yorkshire Teriyeri.
- Alman Kurdu.
- Dandie Dinmont.
- Labrador
- Golden doodles
- Boksör.
- Boston terrier.
- Sakallı Collie.
- Portekiz Su Köpeği
- Nova Scotia teriyeri.
- Irish Soft Coated Wheaten Teriyeri hastalığa yakalanmaya daha yatkındır.
Belirtileri birçok hastalıkla aynıdır. Ancak yaşanan Addison krizi önemli bir görünüm alır. Şiddetli kusma, ishal, ani halsizlik çoğu zaman da çökme ile sonuçlanmaktadır. Ancak bazı durumlarda hastalık belli aralıklarla belirtiler şeklinde ortaya çıkar. Yaşanan şiddet nedenlere ve etkilere bağlı olarak değişmektedir.
Addison hastalığı diğer evcil hayvanlara ya da insanlara bulaşan bir hastalık türü değildir. Köpeklerde Addison hastalığı hangi ırklarda görülür, evcil köpek besleyenler açısından önem kazanır.
Herhangi bir köpekte rastlanan Addison hastalığı bazı ırklarda daha sık görülmektedir. Portekiz su köpeği, buğday Terrier, Labrador Retriever, West Highland beyaz Terrier ırkı hastalığa daha yatkındır.
Tüm ırklar için tedavi süreci aynı şekilde ilerler. Düzenli olarak hormon tedavisi başlar. Adrenal bezlerinde kan dolaşımında yeterli doğal kortizol bulunmasına izin vermemektedir. Addison hastalığına sahip köpeklerde toksik maddeye maruz kalmaktadır.
Şeker hastalığına karşı duyarlılığın artması söz konusudur. İştah kaybı, kıl dökülmesi, kas zayıflığı olur. Ayrıca sık idrara çıkma, su içmede artış, kusma, ishal ve titremeye sebep olur.
Yorum (Yok)