İlk evcilleştirilen hayvanlardan olan köpekler zaman içerisinde insanların yaşam şartlarının değişmesi ile birlikte köpeklerin yaşam şartlarında da değişim yaşadı. Yaşanan değişimin olumsuz etkilerinin başında Goldenlarda kanser hastalığı önemli oranda artış gösterdi.
Köpeklerde görülen kanser birçok belirtiye neden olur ancak fark edilmesi halinde zaman kaybetmeden veterinere başvurmak köpeğin hayatını kurtarır. Köpeklerin yaşam alanının apartman dairelerine taşınması kanser vakalarının artması ile direk bağlantılıdır.
Hareketsizlik ve obezite başta olmak üzere yanlarında içilen sigara, koruyucu ve tatlandırıcı içeren ucuz köpek mamaları ile beslenme gibi birçok neden kanser hastalığına zemin hazırlar. Köpeklerde yaşanan kanser probleminde erken teşhis oldukça büyük bir öneme sahiptir.
Bu yüzden köpek sahiplerinin kanser belirtileri hakkında bilgi sahibi olması ve olumsuz bir durum fark ettiği anda veteriner hekime başvurulması hayatını kurtarma şansı sağlar.
Goldenlarda Kanser Belirtileri
Aynen insanlarda olduğu gibi köpeklerde de ortaya çıkan herhangi bir şişliğin büyümemesi kanser olmadığı inancını oluşturur oysa büyümese de vücutta oluşan her türlü şişlik kanser belirtisi olabilir. Goldenlarda kanser belirtilerini şu şekilde sıralamak söz konusudur;
- Vücutta görülen şişlikler.
- Vücudun herhangi bir deliğinde kanama.
- Topallama ya da hareket etmede zorlanma.
- Yemek yerken zorlanma.
- Aşırı salya ve kötü kokan nefes.
- Et beni gibi yumuşak çıkıntı ya da yara veya kızarma.
- Kilo kaybı, tembellik, ishal ya da kabız olmak.
- Su tüketiminde artış ya da azalma.
- İdrar miktarında aşırı derecede yükselme ya da azalma.
- Ani yaşanan baygınlık.
- Kusma ve iştahsızlık.
- Tüylerde kayıp.
- Öksürük ve solunum güçlüğü.
- Görme yeteneğinde değişimler ve depresyon.
- Koordinasyon bozuklukları ve felç.
- Zamanla kas kitlesinin yok olması.
Köpeklerde Artan Kanser Nedenleri
Belirtilerden birinin ya da birkaç tanesinin görülmüş olması Goldenlarda kanser probleminin olduğunu anlatır. Erken tanı kansere bağlı olan kayıpların ciddi anlamda önüne geçer bu yüzden yaşanan değişimleri takip etmek ve köpeği kontrol altında tutmak önemlidir.
Köpeklerde artan kanser nedenlerini şu şekilde sıralamak mümkündür;
- Genetik aktarımlar; kanser türlerinin bazıları kalıtım yolu ile yeni soylara aktarılmaktadır.
- Kontrolsüz üretim; insanlar tarafından gerçekleştirilen çiftleştirme ile üretim son yıllarda kontrol altına alınamaz bir hale geldi. Ruhsatsız ve denetime tabi olmayan merkezlerde rastgele yapılan çiftleşmeler sonucu genetik geçişli kanser hastalıkları tetiklendi. Aynı zamanda yakın akraba eşleştirmeleri de köpeklerde yaşanan kanser artışında olumsuz etkiye neden olmakta.
- Endüstriyel ürünler ile beslenme; Aynen insanlarda olduğu gibi köpeklerde de beslenme şekli ve alışkanlıkları değişti. Köpek maması endüstrisi dünyada olduğu gibi Türkiye’de de büyük bir pazar haline dönüştü. Ucuz, besin değeri niteliksiz, içeriğinde yüksek oranda koruyucu ve renklendirici bulunan köpek mamaları kanser riskini yüksek oranda arttırdı.
- Sağlıksız çiftleştirmeler; kısırlaştırılmayan sokak hayvanları ile sahipli köpeklerin çiftleştirilmesi cinsel yolla bulaşan birçok kanser türü konusunda tehdit oluşturmaya başladı.
- Hormonal sebepler; insanlardaki gibi köpeklerde de erkeklerde testeron, dişilerde östrojen hormonu kanser türlerinin çıkışını aktive etmektedir. Bu kısırlaştırmanın ne kadar önemli olduğunun altının çizilmesi gerektiren bir durumdur.
- İnsan hayatına entegrasyon ve çevresel faktörler; ev ortamında beslenen köpekler sigara dumanı başta olmak üzere birçok kimyasala, hava kirliliği ve egzoz gibi olumsuz etkilere maruz kalır. Oluşan şartlar insanlarda olduğu gibi köpeklerde de kanser riskini arttırır ayrıca evde yaşayan köpeklerde radyasyon riskinin yüksek olması kanseri hızlandıran faktörlerdendir.
- Yüksek stres; yapılan birçok araştırma yaşamı boyu egzersizleri az yapan ve yüksek strese maruz kalan köpeklerin daha fazla kanser hastası olduğunu ortaya koymaktadır.
Köpeklerde Yaygın Görülen Kanser Türleri
Kanser hastalıklarında başarılı tedavi için erken tanı oldukça büyük bir öneme sahiptir, kanser türlerinin tamamı vücut üzerinde tümör kitlesi şeklinde değildir ancak erken fark edilme imkanı muayene ve test sonucu kolaydır.
Goldenlarda kanser tespiti yapıldıktan sonra klinik uygulamalar ile hastalığın yayılma durumunun saptanması sağlanır. Böylelikle köpeğin yaşam kalitesinin arttırılması ve tedavi yönteminin seçilmesi sağlanır. Köpeklerde en yaygın olarak görülen kanser türleri;
- Deri kanseri.
- Meme tümörleri.
- Ağız tümörleri.
- Kemik kanseridir.
Goldenlarda kanser türleri içerisinde en sık görülen tüm kanser türlerinin %58’ini oluşturan deri ve meme kanseridir genellikle orta yaşlı ve yaşlı köpeklerde görülür. Meme tümörleri görülme yaşı 6 ile 10 yaş arasındadır ancak seyrek de olsa 2 yaş ve öncesinde de görülmektedir.
Halk arasında kemik iliği kanseri olarak bilinen lenfoma her 100 bin köpeğin en az 24’ünde vardır, her yaşta görülebilir ancak 5 yaş ve üstü daha fazla taşır. Köpeklerde görülen tümörlerin yaklaşık yüzde 6’sı ağız tümörleridir, lezyonlar her yaşta görülebilir ancak en sık 9 ile 11 yaşları arasında görülür.
Periyodik Sağlık Muayenesi
Genellikle kol ve bacak gibi uzun kemiklerde gelişen kemik kanserinin görülme oranı erkek köpeklerde daha fazladır, lezyonlara genellikle 2 ila 8 yaş arasında rastlanır ama ortalama yaş 7’dir. Goldenlarda kanser teşhisini sadece veteriner hekim koyabilir çünkü semptomlara dayanarak teşhis konulması söz konusu değildir.
Bundan dolayı periyodik sağlık muayenesi son derece büyük bir öneme sahiptir. Önleyici muayeneler esnasında veteriner hekim köpeği kanser belirtileri açısından kontrol eder yapılan testler ve görüntülemeler yapılır ve kesin tanı konulur.
Kan testinin yanı sıra aynı zamanda ultrason, X ışınları, MRI taramaları yapılır, değişiklikleri arayabilmek için kanser örneği ya da hücreler ile dokulardan alınan aspirat biyopsi ile incelenir. Kanser hastalığını ilerlemeden tedavi etmek başarılı bir iyileşme için önemli bir anahtardır.
Goldenlarda Kanser Tedavisi
Veteriner hekim kanser hastası olan köpeklerde tedavi kararlarını bu çok farklı faktöre dayanarak alır. Bunda etkili olan köpeğin genel sağlığı ile birlikte yaşı, tümörün tipi ve biyolojik davranışı ile kanserin mevcut aşamasıdır.
Yayılan kanser türlerine uygun olmasa da veteriner hekim birçok kanser türü tedavisinde ameliyat tavsiye edebilir ancak yaygın tedavi çeşitleri içerisinde radyasyon tedavisi ile kemoterapi öne çıkar.
Uygulanan kemoterapi tedavisinde aynen insanlarda olduğu gibi düşük dozda kemotoksik ilaçlar verilir böylelikle yaşam kalitesini düşürmeden yan etkileri en aza indirilir.
Lazer tedavisi ile birlikte veteriner hekim, köpeğin üzerinde oluşan etkileri en aza indirebilmek için ek tedaviler önerir. Kilo kaybı yaşayan köpek için yüksek enerji diyeti, acı ve rahatsızlık yaşayanlar için ağrı kesici ilaçlar ek tedaviler arasında sıralanmaktadır.
Yorum (Yok)