Kalça ekleminde gelişen şekil değişimi doğal uyum kaybına ve dengesizleşen yapı eklem kıkırdağında hasara neden olur. Ardından ağrılar ile birlikte gelen hareket kısıtlaması yaşam kalitesine olumsuz şekilde etki etmeye başlar.
Golden Köpeklerde sıklıkla görülen genellikle genetik kökenli ya da gelişimsel nitelikteki hastalık kalça displazisi olarak adlandırılır. Gelişimsel nitelik yavruların genetik olarak hastalığa yatkın olarak doğduğu anlamını taşır.
İlk 3 ay yavrunun sağlık durumu ya normal ya da normale yakındır ancak gelişimin hızlandığı 5 ile 12 aylık süreçte hastalığın hem klinik hem de radyolojik bulgularına rastlanır. Golden kalça çıkığı belirtileri yaşam konforunu azaltan ve acı veren bir durumda sergilenir.
Goldenlarda Kalça Çıkığı Nedenleri
Sağlıklı bir kalça yapısının oluşması için leğen kemiğinde ki eklem yuvası ile bacak kemiğinin yuvarlak kısmı eşit oranda büyümelidir. Kalça çıkığı probleminde kemik başı ile kemik yuvası paralel gelişme ve birbirine uyumlu şekilde tamamlanmaz bundan dolayı eklemde stabilizasyon sorunu oluşur.
Ardından kemik yuvasında ya da kemik başında ciddi deformasyonlar meydana gelir, tedavi edilmediği süre içerisinde semptomlar ilerler ve zaman içerisinde köpekte eklem işlevi kaybolur. Goldenlarda kalça çıkığı belirtileri görülmesi problemi nedenlerinin araştırılması ihtiyacını doğurur.
Köpeklerde kalça çıkığı oluşumunun birçok farklı nedeni vardır ancak en önemlisi genetik özelliktir. Çoğunlukla golden gibi büyük ırk köpeklerde genetik bir hastalık olarak görülür. Buna bağlı olarak beslenme, büyüme oranı, egzersiz güzeli, hormonlar, kas kitlesi ve çevre faktörleri hastalığın oluşumu üzerinde etkilidir.
Yapılan birçok araştırmada yavru köpeklerde istediği zaman mama tüketilmesi durumunda kilo alımına bağlı olarak kalça çıkığı riskinin belirgin oranda arttığı ortaya çıkmaktadır. Bu yüzden gelişim evresine ve ihtiyaçlarına uygun mamalar ile beslenmesi önem kazanır.
Goldenlarda Sık Görülen Kalça Çıkığı Belirtileri
Büyük ırk yavru köpekler için özel olarak formüle edilen mamalar içeriğinde başta kalça çıkığı olmak üzere çeşitli eklem aşırı büyümeyi engelleyen besinler bulundurur. Kalça çıkığı belirtileri görüldüğünde eklemlerin çok zorlanmadan büyümelerinin desteklenmesi sayesinde risk en aza indirilir.
Ancak dengesiz ve yanlış beslenme ile birlikte yetersiz egzersiz köpeklerde kalça çıkığı oluşumunu tetikler. Belirtiler yavruluk döneminde 4 aylık olduğu süreçte ortaya çıkabilir, yetişkin köpeklerde yaşın ilerlemesine bağlı olarak osteoartit kalça çıkığı yaşanır.
Her iki durumda da köpek sahibinin kalça çıkığı hakkında bilgi sahibi olması tedavi sürecine erken başlanmasını sağlar. Birçok değişik faktör doğrultusunda Goldenlarda kalça çıkığı belirtileri farklılık gösterir.
Kalça çıkığı belirtileri hastalığın ilerleme seyrine, sorunun devam ettiği sürece, eklemlerdeki gevşeklik derecesine ve enflamasyon düzeyine göre farklılık gösterir. En sık görülen belirtiler arasında şunları saymak mümkün;
- Hareketlerde azalma.
- Hareket yetisinde kayıp.
- Koşarken ya da atlarken zorlanma.
- Tırmanamama.
- Arka bacaklarda topallama.
- Uyluk bölgesinde bulunan kaslar da erime.
- Omuz kaslarında büyüme.
- Ağrı veya yalpalama.
Goldenlarda Kalça Çıkığı Tedavisi
Rutin olarak yapılan veteriner hekim kontrolünde fiziksel muayene sonucu Goldenlarda kalça çıkığı belirtileri görerek teşhisi koymak mümkündür. Kalça çıkığı belirtisi gösteren köpeklerin yaşadığı konfor bozukluğundan dolayı sağlık kontrollerine başvurulması önemlidir.
Kalça displazisi şüphesi taşıyan köpekler için öncelikli olarak eklem gevşekliği testi yapılır ve böylelikle hareket açıklığı belirlenir. Ardından tam kan sayımı yapılarak eklem hastalığına bağlı enflamasyon oluşup oluşmadığı incelenir. Kesin tanı konulabilmesi için radyografi ile röntgen çekimi yapılır.
Veteriner hekim görüntüleme yöntemlerini kullanarak kalça çıkığı derecesi ve şiddetini belirleyerek doğru tedavi planlamasını başlatır. Goldenlarda kalça çıkığı belirtileri kapsamında tedavisi çeşitli yöntemler ile gerçekleştirilir.
Yaşam tarzında değişim ve cerrahi müdahale seçenekler arasındadır ancak tedavi planlaması yapılırken köpeğin yaşadığı problemler göz önünde bulundurulmalıdır. Hastalık hızlı derecede ilerlediğinde köpeğe kilo verdirerek kalçadaki yük azaltılmalıdır.
Egzersiz süreleri kısaltılarak fizik tedavi ile hareket yetisi arttırılmalı ve tedavi kapsamında kalça çıkığı ilaçları kullanılmalıdır. Enflamasyon, nonsteroid anti inflamatuar ilaçlar ve kortikosteroidler ile azaltılır. Kalça çıkığı için kullanılan ilaçlar ile semptomların hafiflemesine yardımcı olunur ancak sonuç vermediği durumlarda cerrahi müdahale seçeneğine başvurulur.
Goldenlarda Kalça Çıkığı Önlemleri
Kalça çıkığı ameliyatı farklı teknikler ile gerçekleştirilir tedavi planlamasında köpeğe göre veteriner hekim tarafından doğru uygulama gerçekleştirilir. Goldenlarda kalça çıkığı belirtileri görülmeye başlamadan önce kalça çıkığı riskini azaltmak ve buna göre çeşitli tedbirler almak söz konusudur ancak köpeklerde kalça displazisi her zaman önlenebilen bir durum değildir.
- İskelet sisteminin sağlıklı olabilmesi için yavruluk döneminden itibaren sağlıklı ve dengeli beslenmesi sağlanmalıdır.
- Gelişim dönemine ve özel sağlık gereksinimlerine göre mama tercihi yapılmalıdır.
- İskelet ve kas sistemleri korunmalıdır.
- Kalça çıkığı riskinin azaltılması için kilo kontrolü sağlanmalıdır.
- Obeziteyi önleyebilmek için besin alımı kontrol altında yapılmalıdır.
- Düzenli olarak egzersizleri yaptırılmalıdır.
- Veteriner hekim kontrolleri aksatılmamalıdır.
- Kas ve iskelet sistemini destekleyen takviyeler kullanılmalıdır.
Goldenlarda Kalça Çıkığı Cerrahi Yöntemi
Kalça eklemindeki şekil değişimi ilaç ile tedavi edilmez ancak glikozaminoglikanlar gibi bazı beslenme takviyeleri kemiklerin birleşim yeri olan kıkırdaklarda oluşan hasarın yavaşlamasını sağlar.
Bundan dolayı köpeğin daha rahat hareket etmesi mümkün hale gelir ancak yapılan müdahale yaşam kalitesini biraz olsun iyileştirmenin dışında tedaviye herhangi bir katkı sağlamaz. Hastalıkta erken teşhis ve doğru tedavi yaşam kalitesinin daha rahat olması konusunda seçeneği arttırır.
Ayrıca erken teşhis de yavrular 4 ile 12 aylık olduğunda yapılan radyografi görüntüleme sayesinde cerrahi müdahale gereken zamanda yapılabilir. Cerrahi yöntem hastalığın aşaması ve kemiklerin birleşim yerindeki hasarın durumuna göre 3 farklı şekilde gerçekleştirilir.
Yaşlı Köpekler İçin Tek Çözüm Kalça Protezi
Tam kalça protezi gibi cerrahi işlemlerin gerektiği kalça çıkığı ameliyatının ne kadar gerekli olduğuna dair birçok faktör sıralanmaktadır. Başta köpeğin yaşı, dejeneratif eklem hastalığı derecesi ve eklem gevşekliği ne şiddeti gibi etkenler ameliyatın ihtiyaç olup olmadığını ortaya koyar.
Veteriner hekimin görüşü köpek sahibinin alacağı kararı etkiler ancak yaşlı köpekler için tek çözüm kalça protezidir. Birden fazla tedavi yöntemi olan hastalıkta eklemi basit şekilde hareket ettirmek elektroterapi ya da egzersiz gibi fizik tedavi yöntemlerini kullanmak kas bütünlüğünün korunmasına yardımcıdır aynı zamanda eklemdeki sertliği azaltır.
Köpeklerde yaşanan kalça çıkığı sorununun tedavisine yönelik bütüncül bir yaklaşım sergilenmeli. Veteriner hekim tarafından uygulanan tedavi yöntemi yüksek kaliteli ve zengin içeriğe sahip yiyeceklerden oluşan bir diyet ile beslenme ve hafif egzersiz şeklinde birleştirilmelidir.
Yorum (Yok)