Tedavi edilmediği sürece Goldenlarda mantar hastalığı büyük sorunlara neden olan bulaşıcı bir hastalıktır. Mantarlar, sporlar üreten parazitik organizmalardır ve doğal ortamda birçok farklı çeşidi bulunur, köpeklerde görülen türler enfeksiyona neden olur.
Tedavisinin gerçekleşmemesi halinde hızla yayılır özellikle köpek sahibi açısından durum sıkıntılıdır çünkü zoonoz karakter olduğundan dolayı insana bulaşma özelliği vardır.
Mantar yönünden zengin topraklarda oluşan enfekte toprak köpeklerde mantar hastalığının en önemli nedenidir, köpeğin mantarı soluması ya da yutması ile bulaşır. Bulaşma şekillerinden biri de mantar enfeksiyonu yaşayan köpek ile temastır.
Mantar ile kontamine olmuş herhangi bir nesnenin yara ya da çizik aracılığı ile deri yolundan içeri girmesi hastalığın bulaşma şeklidir. Özellikle yürüyüşlerde topraktan köpeğe çok kolay bir şekilde mantar enfeksiyonu bulaşabilir.
Goldenlarda Mantar Hastalığı Çeşitleri
Mantarlar genellikle türüne bağlı olarak kendilerine farklı tiplerde konakçı seçer ve konakçılar genellikle sağlıklı köpeklerdir. Bazı mantarlarda konakçı olarak zayıf ya da yetersiz olan köpekleri tercih eder, yetersiz beslenen, bağışıklık sistemi zayıf, steroid ilaç kullanan, yavru ya da yaşı ilerlemiş hasta ve stresli köpekler mantarlar açısından ideal konakçıdır.
Yapılan birçok araştırma sonucu elde edilen veriler Goldenlarda mantar hastalığı tedavisi için kullanılan ilaçların ya da bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçların uzun süre kullanılması halinde enfeksiyon oluşma riskini arttığını göstermektedir. Köpeklerdeki mantar enfeksiyonuna neden olan çeşitler şunlardır;
- Aspergilloz
- Burun aspergillozu – nazal aspergilloz.
- Yaygın aspergilloz.
- Kandidiyaz.
- Koksidioidomikoz. (Vadi Ateşi)
- Kriptokokkoz.
- Jeotrikoz.
- Histoplazmoz.
- Mycetomas.
- Blastomikoz.
- Oomikoz. (Pythiosis ve Lagenidiosis)
- Phaeohyphomycosis.
- Rinosporidiyoz.
- Sporotrikoz.
Goldenlarda Mantar Hastalığı Belirtileri
Aspergillus mantarının birkaç çeşidinin sebep olduğu aspergilloz mantar enfeksiyonu, tüm evcil hayvanlarda görülme özelliğine sahiptir. Çoğunlukla solunum yollarını etkiler ve vücudun birçok bölgesinde yayılma gösterir, enfeksiyondan etkilenen köpeklerin farklı semptomlar göstermesi normaldir.
Özellikle burun boşluğu ile sinüsleri etkiler dolayısıyla nazal aspergilloz enfeksiyon hastalığının kaynaklandığı mantar türüdür. Goldenlarda mantar hastalığı olan aspergilloz enfeksiyonunun belirtileri şunlardır;
- Uyuşukluk.
- Kanlı burun akıntısı.
- Burunda ağrı.
- Hapşırma.
- Burun delikleri çevresinde lezyonlar.
- Ülserler.
- Kısmi felç.
- Nörolojik belirtiler.
- İştahsızlık ve kilo kaybı.
- Kas kaybı.
- Yüksek ateş.
- İdrar kaçırma ve idrarda kan.
- Lenf düğümü büyümesi.
Goldenlarda Mantar Hastalığı Vadi Ateşi
Köpeklerde nadir olarak görülen mantar enfeksiyonlarından biri Candida albicans mantarının sebep olduğu kandidiyaz mantar enfeksiyonudur. Enfeksiyondan mukoza zarları, mide ve bağırsak sistemleri ile cilt etkilenir.
Goldenlarda mantar hastalığı içerisinde bulaşıcı olmayan enfeksiyon çeşidi çoğunlukla coccidioides immitis mantarının neden olduğu koksidioidomikoz mantar enfeksiyonudur. Vadi ateşi olarak adlandırılan hastalıktan köpekler dışında aynı zamanda insanlar ve kediler de etkilenebilir ancak köpeklerde daha yaygın olarak görülür.
Hastalığın belirtileri köpeğin durumuna ve enfeksiyonun yayılma hızına göre farklıdır genellikle solunum yollarını etkiler. Çoğu zaman gözlere, kemik ve eklemlere bulaşan vadi ateşi hastalığının belirtileri;
- Kronik öksürük.
- İştahsızlık.
- Yüksek ateş.
- İshal.
- Deride lezyonlar.
- Ülserlerdir.
Goldenlarda Mantar Hastalığı Kriptokokkoz
Enfeksiyon teşhisi konulan köpeklerde hastalığın tedavisi vücuda yayılması halinde 12 aya kadar sürer, kronik solunum yolu hastalığı oluşması durumunda antifungal ilaçlar kullanılır.
Tedavide solunum yolunda yaşanan belirtileri ortadan kaldırılması etkilidir ancak yayılım hızlı ve köpeğin sağlık durumu risk oluşturabilir. Goldenlarda mantar hastalığı olarak kendini gösteren kriptokokkoz enfeksiyonuna cryptococcus neoformans ile cryptococcus gattii mantarları neden olur.
Başta solunum yolları olmak üzere merkezi sinir sistemi, cilt, burun ve göz boşluğu etkilenir genellikle bağışıklık sistemi zayıf olan köpekler konakçı olarak seçilir. Belirtileri arasında;
- Merkezi sinir sistemi tutulumundan kaynaklanan anormal göz hareketleri.
- Yüz felci, gözlerde daire çizme belirtileri ve nöbetler.
- Gözde kanama ve göz iltihabı.
- Burun ve akciğerde nodüller yer alır.
Goldenlarda Mantar Hastalığında Ölüm Riski
Mantar enfeksiyonun tedavisinde burun içinde oluşan nodüller cerrahi yöntem kullanılarak temizlenir ve antifungal ilaçlar kullanılır. Tedavi süresi tamamen enfeksiyonun yayılma şekline ve köpeğin genel sağlık durumuna göre değişir.
Özellikle bağışıklık sistemi açısından zayıf olan köpeklerde iyileşme oranı düşük olduğundan dolayı çoğunlukla ölüm gerçekleşir. Goldenlarda mantar hastalığı özellikle zayıf bağışıklık sistemine sahip köpekler için risk anlamını taşır ancak sağlıklı köpeklerde tedavi edilmediğinde çeşitli komplikasyonlar yaşamı ve köpek ölebilir.
Bundan dolayı mantar hastalığının belirtileri görülmeye başlandığı anda zaman kaybetmeden tedaviye başlanmalıdır. Köpeğin derisine bulaşan mantar iki gün içerisinde kıl foliküllerine yerleşerek çoğalır ardından kıl foliküllerinde yangısal bir ödem şekillenir.
Daha sonra ikincil bakteriyel enfeksiyonlar devreye girer ve apse veya kıl dökülmesine neden olan follikulitis şekillenir kıllar, bundan dolayı çabuk kırılır ve dökülür. Mantar hastalığının tipik seyrinde mantarın yerleştiği bölgede daire şeklinde yayılım gözlemlenir.
Her bulaşmada enfeksiyon yaşanmaz, vücut direnci düşük, yetersiz beslenmiş, stresli ve depresif tutum sergileyen köpekler enfeksiyon riskine daha yatkındır ancak hastalığa genellikle genç hayvanlarda rastlanır.
Goldenlarda Mantar Hastalığı Tedavisi
Genellikle yaşam şartları ya da beslenme düzeni kötü olmasından dolayı ortaya çıkan mantar hastalığı yaşam şartı ve beslenmesinin düzelmesi ile iyileşir aynı zamanda yaşam alanları ve kullanılan malzemeler dezenfekte edilmelidir. Hastalığın tedavisinde uygulanması gerekenler ve sonuç aşaması şu şekilde sıralanır;
- Tedaviye başlamadan önce kıllar tıraş edilmeli, fungusit preparatları banyo yaptırılmalı.
- Lezyonlu bölgelere antimikotik preparatlar 3 ila 4 hafta süre ile sürülmeli.
- Antifungal tabletler ve prepatlar kullanılmalı.
- 3 ya da 4 kez uygulamak şartında 3 gün ara ile tüm vücuda enilconazol etken maddeli antimikotik solüsyon sürülmelidir.
- Periyodik olarak mantar aşıları uygulanmalıdır.
- Kronikleşmesi halinde yıllarca sevdiğinden dolayı erken müdahale önem kazanır.
- Zoonoz mantar türlerinin insanlara bulaşabileceği unutulmamalıdır.
- Kullanılan pomat ya da losyonların yalanması tedavi sürecini uzatır bundan dolayı yara koruyucu korse giydirilerek bölgenin ya da kullanılan ilaçların yalanması engellenmelidir.
Bulaşıcı bir hastalık olan mantar, dış ortama karşı son derece dayanıklıdır, belirtileri bazı köpeklerde şiddetli yaşanırken bazı dalında oldukça hafif seyreder genellikle farklı klinik belirtiler ortaya çıkar.
Semptomlar vücudun birçok farklı yerinde görülür genellikle barınaklarda, petshoplarda ve köpek otellerinde daha yoğun oranda yaşanır. Dökülmeler dairesel ve lokal odaklar şeklinde gerçekleşir zaman içerisinde tüysüz alanlar genişler ve bu alanlar birbiriyle birleşir.
Hızlı yayılma eğiliminde olan hastalık bulguları içerisinde kaşıntı ve kızarıklık çok sık görülür. Rahatlıkla görülebilecek belirtiler içerisinde kıllarda kepeklenme ve dökülme, kabuklanma, nefes almakta güçlük yaşama, kulak içinde yaşanan enfeksiyonlar, tırnaklarda kuruma ve dökülme yer almaktadır.
Yorum (Yok)